Πρωτογενής Νομοθεσία
Η εισαγωγή και εμπορία (προμήθεια), μεταφορά και διανομή του φυσικού αερίου στην Ελλάδα ρυθμίστηκε αρχικά με τον Ν. 2364/1995 (ΦΕΚ Α’ 252/6.12.1995) .
Στη συνέχεια, σε συμμόρφωση με τις υποχρεώσεις περί απελευθέρωσης της αγοράς φυσικού αερίου που επέβαλλε το 2ο Ενεργειακό Πακέτο της Ευρωπαϊκής Ένωσης σχετικά με τους κοινούς κανόνες στην εσωτερική αγορά αερίου (Οδηγία 2003/55/ΕΚ και Ε.Κ. 1775/2005) εκδόθηκε ο Ν. 3428/2005 (ΦΕΚ Α’ 313/27.12.2005) περί Απελευθέρωσης της Αγοράς Φυσικού Αερίου, με τον οποίο ενσωματώθηκαν στο εθνικό δίκαιο οι προβλέψεις ανωτέρω Ευρωπαϊκών Οδηγιών και Κανονισμών.
Σε συνέχεια της έκδοσης του 3ου ενεργειακού Πακέτου και για τον σκοπό εναρμόνισης με τις προβλέψεις αυτού (ειδικότερα την Οδηγία 2009/73/ΕΚ και τους Κανονισμούς (Ε.Κ.) 713/2009 και 715/2009), με στόχο την περαιτέρω ομαλή ολοκλήρωση της εσωτερικής αγοράς φυσικού αερίου και της δημιουργίας ίσων όρων πρόσβασης για όλες τις επιχειρήσεις φυσικού αερίου που δραστηριοποιούνται εντός της Ε.Ε., εκδόθηκε ο νέος ενεργειακός νόμος Ν. 4001/2011 (ΦΕΚ Α’ 179/22.8.2011) για τη λειτουργία Ενεργειακών Αγορών Ηλεκτρισμού και Φυσικού Αερίου, ο οποίος αντικατέστησε κατά το πλείστον τον Ν. 3428/2005 . Με την Οδηγία 2009/73/ΕΚ θεσπίσθηκε η υποχρέωση διαχωρισμού των δικτύων από τις δραστηριότητες προμήθειας και παραγωγής με την υιοθέτηση τριών εναλλακτικών μοντέλων (ownership unbundling, ISO, ITO), καθώς θεωρήθηκε ότι ο νομικός και λειτουργικός διαχωρισμός που προβλέπονταν στην προηγούμενη και καταργηθείσα Οδηγία 2003/55/ΕΚ δεν επέφερε ικανοποιητικά αποτελέσματα ως προς τον ανωτέρω επιδιωκόμενο σκοπό. Ο Ν. 4001/2011 αρχικά προέβλεπε μόνο την υιοθέτηση του Ιδιοκτησιακού Διαχωρισμού (ownership unbundling). Με την από 16.12.2011 Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου (ΦΕΚ Α’ 262/16.12.2011) προβλέφθηκε η δυνατότητα εφαρμογής του μοντέλου του Ανεξάρτητου Διαχειριστή Μεταφοράς (ΙΤΟ) για τα Συστήματα Μεταφοράς που ανήκαν σε Κάθετα Ολοκληρωμένη Επιχείρηση στις 3 Σεπτεμβρίου 2009, καθώς και η δυνατότητα επιλογής, από όσες Κάθετα Ολοκληρωμένες Επιχειρήσεις το επιθυμούν, του μοντέλου του Ιδιοκτησιακού Διαχωρισμού. Οι διατάξεις του Ν. 4001/2011 σχετικά με τον Ανεξάρτητο Διαχειριστή Συστήματος τροποποιήθηκαν με τον Ν. 4093/2012 (ΦΕΚ Α’ 222/12.11.2012) , την Π.Ν.Π. ΦΕΚ Α’229/19.11.12 και τον Ν. 4111/2013 (ΦΕΚ Α’ 18/25.01.2013) .
Με τους Ν. 4336/2015 (ΦΕΚ Α’ 94/14.8.2015) , Ν. 4337/2015 (ΦΕΚ Α’ 129/17.10.2015) , καθώς και τον Ν. 4414/2016 (ΦΕΚ Α’ 149/09.08.2016) , το άρθρο 55 του Ν. 4423/2016 (ΦΕΚ Α’ 182/27.09.2016) και το άρθρο 15 του Ν. 4425/2016 (ΦΕΚ Α’ 185/30.09.2016) , τροποποιήθηκε ο Ν. 4001/2011 με σκοπό την περαιτέρω απελευθέρωση της αγοράς φυσικού αερίου στην Ελλάδα, δια της αναμόρφωσης του πλαισίου διανομής φυσικού αερίου μέσω της υποχρέωσης των Κάθετα Ολοκληρωμένων Εταιρειών Φυσικού Αερίου για νομικό και λειτουργικό διαχωρισμό των δραστηριοτήτων Διαχείρισης Δικτύων Διανομής από τις δραστηριότητες προμήθειας φυσικού αερίου, καθώς και της διεύρυνσης του ορισμού του «Επιλέγοντος» Πελάτη. Οι νέες ως άνω διατάξεις περιέχουν, επίσης, λεπτομερείς προβλέψεις σχετικά με την πραγματοποίηση του εν λόγω νομικού και λειτουργικού διαχωρισμού.
Μεταξύ άλλων, στον Ν. 4001/2011 επήλθαν και οι ακόλουθες σημαντικές τροποποιήσεις:
- Με το άρθρο 17 παρ. 13 του Ν. 4203/2013 (ΦΕΚ Α’ 235/1.11.2013) και εν συνεχεία με το άρθρο 2 παρ. 2 του Ν. 4336/2015 (ΦΕΚ Α’ 94/14.8.2015) τροποποιήθηκε το άρθ. 73 του ν. 4001/2011 περί ασφάλειας εφοδιασμού ώστε να εναρμονιστεί με τον ευρωπαϊκό Κανονισμό 994/2010. Επίσης, με την παρ. 12 του άρθρου 17 του Ν. 4203/2013 τροποποιήθηκε η παρ. 2 του άρθρου 2 του ν. 4001/2011 και εν συνεχεία εκδόθηκε κατ’ εξουσιοδότηση του παραπάνω νόμου η Υ.Α. Δ1/Β/10233/2014 (ΦΕΚ Β’ 1684/24.06.2014) με την οποία καθορίστηκαν περαιτέρω οι κατηγορίες των Προστατευόμενων Καταναλωτών φυσικού αερίου.
- Με την παρ. 8 του άρθρου 55 του Ν.4223/2013 (ΦΕΚ Α’ 287/31.12.2013) αντικαταστάθηκε το δεύτερο εδάφιο της παρ. 4 του άρθρου 85 του Ν. 4001/2011 και παρατάθηκε η ισχύς των διατάξεων του άρθρου 24 του ν. 3175/2003 (σχετικά με τις ρήτρες Take or Pay) μέχρι την 31.12.2015.
- Με το άρθρο 96 του Ν.4512/2018 (ΦΕΚ Α’ 5/17.1.2018) σχετικά με την αναδιοργάνωση της ελληνικής αγοράς ενέργειας, εισήχθησαν στον Ν.4001/2011 νέα άρθρα 117Α, 117Β, 117Γ, 117Δ, 117Ε, 118Α, τα οποία περιέχουν λεπτομερείς διατάξεις για τη λειτουργία του Χρηματιστηρίου Ενέργειας, ενώ με τις παρ. 4-7 του άρθρου 64 του Ν.4546/2018 (βλ. κατωτέρω) προστέθηκαν στα α.117Β και 117Ε ειδικότερες διατάξεις σχετικά με την έγκριση από τη ΡΑΕ των προϋπολογισμών λειτουργικών δαπανών του Χρηματιστηρίου Ενέργειας και του Φορέα Εκκαθάρισης (για το χρονικό διάστημα από τη σύστασή τους έως την 31.12.2018).
- Με το άρθρο 24 του Ν. 4513/ 2018 (ΦΕΚ Α’ 9/23.1.18) οι κυριότερες αλλαγές που επήλθαν είναι οι ακόλουθες: α) προσδιορίζεται το πλαίσιο για την αντιστάθμιση φυσικών απωλειών και ιδιοκατανάλωσης του ΕΣΦΑ σύμφωνα και με τις απαιτήσεις του Ευρωπαϊκού Κανονισμού για την Εξισορρόπηση ( Κανονισμό (ΕΕ) αριθμ 312/2014), β) ενισχύεται το Ηλεκτρονικό Σύστημα Συναλλαγών φυσικού αερίου για περισσότερο αποτελεσματική λειτουργία της δευτερογενούς αγοράς (μεταπώληση, εκχώρηση/ μεταβίβαση δυναμικότητας και αποθηκευτικού χώρου) γ) τροποποιούνται οι διατάξεις περί ασφάλειας εφοδιασμού ώστε το αντάλλαγμα που οφείλεται στους Ηλεκτροπαραγωγούς με καύσιμο φυσικού αερίου και υποχρέωση τήρησης εναλλακτικού καυσίμου να καλύπτει και τη διαφορά κόστους πετρελαίου /φυσικού αερίου για δοκιμές πριν τη σύναψη σύμβασης με το ΔΕΣΦΑ, ενώ ειδικά για την χειμερινή περίοδο 2017-2018 οι Ηλεκτροπαραγωγοί έχουν και την υποχρέωση τήρησης αποθέματος φυσικού αερίου διατηρώντας απόθεμα σε πλωτή δεξαμενή σύμφωνα με τους όρους σχετικής απόφασης της ΡΑΕ και δ) εισάγονται απαιτήσεις ελάχιστου κεφαλαίου για υποψηφίους αλλά και κατόχους αδειών προμήθειας, ΑΣΦΑ, Διαχείρισης ΑΣΦΑ, Διανομής και Διαχείρισης Δικτύου Διανομής. Η περίπτωση β’ της παραγράφου 8 του εν λόγω άρθρου τροποποιήθηκε με το άρθρο 40.2 του Ν.4546/2018 (βλ. κατωτέρω) και απαιτεί πλέον από τους κατόχους αδειών Προμήθειας φ.α., ΑΣΦΑ, Διαχείρισης ΑΣΦΑ, Διανομής & Διαχείρισης Δικτύων Διανομής, εντός εννέα (9) μηνών από την έναρξη ισχύος του αναθεωρημένου Κανονισμού Αδειών, να υποβάλουν στη ΡΑΕ αίτηση τροποποίησης της άδειας που κατέχουν συνοδευόμενη από τα συμπληρωματικά στοιχεία που υποδηλώνουν τη συμμόρφωσή τους με τις διατάξεις του άρθρου 90 του Ν.4001/2011, όπως αυτό τροποποιήθηκε με τους Ν.4513/2018 και 4546/2018 και ισχύει, προκειμένου να μην ανακληθεί η άδειά τους.
- Με την παρ. 1 του άρθρου 40 του Ν. 4546/2018 (ΦΕΚ Α’ 101/12.06.18): α) προστέθηκαν νέα παράγραφος για την Άδεια Διαχείρισης ΑΣΦΑ (άρθρου 77 του Ν. 4001/2011) και νέο εδάφιο για τις Άδειες Διανομής και Διαχείρισης Δικτύου Διανομής (παρ. 1 του άρθρου 80Γ του Ν. 4001/2011) που ορίζουν ότι οι εν λόγω Άδειες θα προβλέπουν και τους όρους, τις προϋποθέσεις και τα αναγκαία μέτρα διασφάλισης της ανεξαρτησίας και του λειτουργικού διαχωρισμού του κατόχου της άδειας, β) στο άρθρο 81 παρ. 1 του Ν. 4001/2011 για την προμήθεια φυσικού αερίου, προβλέπεται πλέον ότι δεν απαιτείται Άδεια Προμήθειας για πώληση φυσικού αερίου σε Προμηθευτή ή Πελάτη Χονδρικής και ότι η ΡΑΕ θα παρακολουθεί τον τρόπο άσκησης δραστηριότητας Προμήθειας από Πελάτες Χονδρικής, γ) καταργήθηκε το άρθρο 84 του Ν. 4001/2011 σχετικά με τη μεταπώληση φυσικού αερίου. Επιπρόσθετα, με την παρ. 2 του άρθρου 47 του εν λόγω νόμου αντικαθίσταται το πρώτο εδάφιο της παρ. 2 άρθρου 80Β του Ν. 4001/2011 και πλέον ορίζεται ότι τα έργα επέκτασης των υφιστάμενων Δικτύων Διανομής που εκτελούνται από την 1.04.2017 από τις ΕΔΑ Αττικής, Θεσσαλονίκης και Θεσσαλίας ανήκουν στην αποκλειστική κυριότητα αυτών.
- Με το άρθρο 53 του Ν. 4602/2019 (ΦΕΚ Α’ 45/09.03.19) προστέθηκαν μετά το άρθρο 80Γ του ν. 4001/2011 τα άρθρα 80Δ, 80Ε, 80ΣΤ, 80Ζ, 80Η, 80Θ, 80Ι, 80ΙΑ, 80ΙΒ, 80ΙΓ και 80ΙΔ, με τα οποία προβλέπεται ο πλήρης ιδιοκτησιακός διαχωρισμός των επιχειρήσεων που έχουν στην ιδιοκτησία τους Δίκτυο Διανομής Φυσικού Αερίου και ασκούν τις αρμοδιότητες του διαχειριστή του δικτύου από τις δραστηριότητες παραγωγής ή προμήθειας φυσικού αερίου ή ηλεκτρικής ενέργειας ή εμπορίας ηλεκτρικής ενέργειας. Επίσης, το εν λόγω άρθρο περιέχει προβλέψεις για τον εταιρικό μετασχηματισμό της ΔΕΠΑ Α.Ε. σε ΔΕΠΑ Εμπορίας Α.Ε. και ΔΕΠΑ Υποδομών Α.Ε. και την πώληση μετοχών και των δύο προαναφερόμενων εταιρειών σε ενδιαφερόμενους επενδυτές.
- Στο Κεφάλαιο Δ’ του Ν. 4643/2019 (ΦΕΚ Α’ 193/03.12.19) θεσπίστηκαν ρυθμίσεις για την ιδιωτικοποίηση της ΔΕΠΑ Α.Ε. και λοιπές διατάξεις για την αγορά φυσικού αερίου. Ειδικότερα, με το α.16 καταργούνται τα άρθρα 80ΙΑ, 80ΙΓ, 80ΙΔ του ν.4001/2011, και αντικαθίστανται τα άρθρα 80ΣΤ, 80Ζ, 80Η, 80Ι με προβλέψεις για τον εταιρικό μετασχηματισμό της ΔΕΠΑ Α.Ε. σε ΔΕΠΑ Εμπορίας Α.Ε., ΔΕΠΑ Υποδομών Α.Ε. και ΔΕΠΑ Διεθνών Έργων Α.Ε. και την πώληση του συνόλου των μετοχών ιδιοκτησίας ΤΑΙΠΕΔ των εταιρειών ΔΕΠΑ Εμπορίας και ΔΕΠΑ Υποδομών σε ενδιαφερόμενους επενδυτές, εξαιρουμένων των μετοχών της ΔΕΠΑ Διεθνών Έργων.
- Στο Κεφάλαιο Η (άρθρα 72 και 73) του Ν . 4685/2020 (ΦΕΚ Α' 92/7.5.2020) μεταξύ άλλων α) συμπληρώθηκαν οι διατάξεις των άρθρων 176-177 του Ν.4001/2011 με την οριοθέτηση των έργων εγκατάστασης των αγωγών φ.α. στα οποία περιλαμβάνεται εφεξής και ο αγωγός East Med, β) επανακαθορίστηκε η διαδικασία επιλογής Προμηθευτών Τελευταίου Καταφυγίου στο φ.α., και γ) μετασχηματίστηκε η ΕΔΕΥ ΑΕ με τη μεταφορά του 65% των μετοχών της "ΔΕΠΑ Διεθνών Έργων", που κατείχε το ΤΑΙΠΕΔ, και προβλέφθηκε η δυνατότητα απόκτησης και του υπόλοιπου 35% των μετοχών που ανήκουν σήμερα στα Ελληνικά Πετρέλαια.
- Στο Ν. 4951/2022 (ΦΕΚ Α’ 129/4.7.2022), με θέμα: «Εκσυγχρονισμός της αδειοδοτικής διαδικασίας Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας - Β’ φάση, Αδειοδότηση παραγωγής και αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας, πλαίσιο ανάπτυξης Πιλοτικών Θαλάσσιων Πλωτών Φωτοβολταϊκών Σταθμών και ειδικότερες διατάξεις για την ενέργεια και την προστασία του περιβάλλοντος», στο Μέρος Γ, τροποποιούνται διατάξεις του Ν. 4001/2011 αναφορικά με την αδειοδότηση και άσκηση των δραστηριοτήτων παραγωγής και αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας και ενσωμάτωση διατάξεων της οδηγίας (EE) 2019/944 για την παραγωγή, τη σωρευτική εκπροσώπηση και την αποθήκευση ηλεκτρικής ενέργειας. Στο άρθρο 122, σχετικά με την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης, θεσπίζεται ο προσωρινός μηχανισμός επιστροφής μέρους εσόδων στην αγορά επόμενης ημέρας ηλεκτρικής ενέργειας. Κατ’ εφαρμογή του εν λόγω μηχανισμού, με εφαρμογή από 1.7.2022 έως 1.6.2023, μέρος των εσόδων που δικαιούνται οι συμμετέχοντες στην αγορά επόμενης ημέρας από τη συμμετοχή τους σε αυτή παρακρατείται από τον φορέα εκκαθάρισης. Επιπροσθέτως, στο άρθρο 138 προβλέπεται η κατάργηση της ρήτρας αναπροσαρμογής σε κυμαινόμενα τιμολόγια προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας από 1./8./2022 έως 1./7/2023 (παρ. 1) με δυνατότητα περαιτέρω παράτασης της περιόδου ισχύος. Στο άρθρο 139, καταργούνται τα άρθρα 80ΣΤ και 80Ζ του ν. 4001/2011 (Α΄ 179), περί πιστοποίησης των Διαχωρισμένων Διαχειριστών Δικτύου Διανομής Φυσικού Αερίου και των υφισταμένων συμμετοχών και δικαιωμάτων, αντίστοιχα.
- Στο Ν. 4964/2022 (ΦΕΚ Α’150/30.07.2022) με θέμα «Διατάξεις για την απλοποίηση της περιβαλλοντικής αδειοδότησης, θέσπιση πλαισίου για την ανάπτυξη των Υπεράκτιων Αιολικών Πάρκων, την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης, την προστασία του περιβάλλοντος και λοιπές διατάξεις», Στο Μέρος Α, στο Κεφάλαιο Η’ (α. 65- 80) αναφέρονται οι διατάξεις για το πλαίσιο ανάπτυξης των υπεράκτιων αιολικών πάρκων, φιλοξενούνται και στο κεφάλαιο Θ (α.81 - 94) υπάρχουν διατάξεις για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης. Επίσης, στο Κεφάλαιο ΙΑ’, στο άρθρο 107 γίνεται αναφορά στο θέμα της Ρήτρας αναπροσαρμογής – Τροποποίηση άρθρου 138 ν. 4951/2022 στο οποίο μεταξύ άλλων αναφέρεται ότι οι προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας ανακοινώνουν σε μηνιαία βάση και σε ευδιάκριτο σημείο στην ιστοσελίδα τους, έως την εικοστή ημέρα του προηγουμένου μήνα, πριν από τον μήνα εφαρμογής, τις πάγιες χρεώσεις και τις χρεώσεις προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας για το σκέλος ισχύος και ενέργειας και τυχόν εκπτώσεις, οι οποίες δεν δύναται να συνδέονται με τη διακύμανση μεγεθών της χονδρεμπορικής αγοράς που εφαρμόζονται στα τιμολόγια προμήθειας. Τέλος, με το άρθρο 181 του εν λόγω νόμου, ρυθμίζονται ζητήματα επιδότησης της κατανάλωσης φυσικού αερίου και καταβολής των επιδοτήσεων στο πλαίσιο του προσωρινού μηχανισμού επιστροφής μέρους εσόδων αγοράς επόμενης ημέρας —Τροποποίηση 61ου άρθρου ν. 4839/2021.
- Στο άρθρο 62 του Ν. 4986/2022 (ΦΕΚ Α’ 204/28.10.2022) με θέμα «Ενσωμάτωση της Οδηγίας (ΕΕ) 2019/944 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 5ης Ιουνίου 2019 σχετικά με τους κοινούς κανόνες για την εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και την τροποποίηση της Οδηγίας 2012/27/ΕΕ και άλλες επείγουσες διατάξεις.», προβλέπεται ειδική εισφορά των 10 € ανά θερμική MWh υπέρ του ΤΕΜ στους ηλεκτροπαραγωγούς με καύσιμο το φυσικό αέριο και για την 1η εφαρμογή μήνας αναφοράς ορίζεται ο Νοέμβριος 2022. Τα έσοδα από την ειδική εισφορά διατίθενται πρωτίστως για την υποστήριξη των καταναλωτών ηλεκτρικής ενέργειας, στο πλαίσιο αντιμετώπισης του αυξημένου ενεργειακού κόστους, λόγω της ενεργειακής κρίσης.
- Με το άρθρο 40 του Νόμου 4994/2022 (ΦΕΚ Α’ 215/18.11.2022) θεσπίζεται Προσωρινός Μηχανισμός Επιστροφής Μέρους Εσόδων Λιανικής Αγοράς, με τον οποίο επιβάλλεται στους Προμηθευτές Ηλεκτρικής Ενέργειας έκτακτη εισφορά, βάσει των υπερβαλλόντων εσόδων τους από τη δραστηριοποίηση εκάστου στην εγχώρια λιανική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας για το χρονικό διάστημα ισχύος της παρ. 1 του άρθρου 138 του ν. 4951/2022 (Α’ 129). Επίσης, με το άρθρο 41 προστίθεται νέα διάταξη στο Νόμο 4001/2021 (άρθρο 143Z) αναφορικά με τη σύσταση Υπηρεσίας Μείωσης Ζήτησης Ηλεκτρικής Ενέργειας ως υποχρέωση των καταναλωτών ηλεκτρικής ενέργειας, των φορέων σωρευτικής εκπροσώπησης φορτίου, για τον περιορισμό της ενεργού ισχύος που καταναλίσκουν ή εκπροσωπούν κατά τις ώρες αιχμής, τουλάχιστον κατά μια ποσότητα, έναντι οικονομικού αντισταθμίσματος.
- Με το άρθρο 89 του Νόμου 5027/2023( ΦΕΚ Α’ 48/2.3.2023 ) αντικαθίσται η παρ. 2 άρθρου 62 ν. 4986/2022 όπου η παρ. 1 εφαρμόζεται για φυσικό αέριο που καταναλώνεται από την 1η Μαρτίου 2023.Επισημαίνεται ότι ο εν λόγω Νόμος περιλαμβάνει ρυθμίσεις του ΥΠΕΝ που τροποποιούν προβλέψεις του ν.4994/2022 και 4986/2022 σχετικά με τον Προσωρινό Μηχανισμό Επιστροφής Μέρους Εσόδων από τους Προμηθευτές Ηλεκτρικής Ενέργειας και το Ποσό ειδικής εισφοράς ανά θερμική MWh υπέρ ΤΕΜ. Η τελευταία διάταξη περί ειδικής εισφοράς στις εταιρείες ηλεκτροπαραγωγής καταργείται με το άρθρο 36 του Ν. 5086 /2024 (ΦΕΚ Α' 183/14.02.2024)
- Με το Νόμο 5037/2023 (ΦΕΚ Α’ 78 28.03.2023) με τίτλο «Μετονομασία της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας σε Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων και διεύρυνση του αντικειμένου της με αρμοδιότητες επί των υπηρεσιών ύδατος και της διαχείρισης αστικών αποβλήτων, ενίσχυση της υδατικής πολιτικής - Εκσυγχρονισμός της νομοθεσίας για τη χρήση και παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές μέσω της ενσωμάτωσης των Οδηγιών ΕΕ 2018/2001 και 2019/944 - Ειδικότερες διατάξεις για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειες και την προστασία του περιβάλλοντος» στο Κεφ. Γ (α.6-21) η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ) μετονομάζεται σε Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ), διευρύνοντας το αντικείμενο της με αρμοδιότητες επί των υπηρεσιών ύδατος και της διαχείρισης αστικών αποβλήτων. Στο εν λόγω Νόμο επίσης τροποποιούνται διατάξεις του Ν. 4001/2011 αναφορικά με τις ενεργειακές κοινότητες πολιτών, και θέματα ΑΠΕ (πρόσβαση ΑΠΕ στα Δίκτυα και τις υποδομές και παρακολούθηση καθεστώτων στήριξης). Επίσης, το άρθρο 105 αντικαθιστά το άρθρο 92 του Ν. 4001/2011 περί πρόσβασης ανανεώσιμων αερίων στα δίκτυα και τις υποδομές φυσικού αερίου, στο οποίο αναφέρεται ρητά και η διακίνηση βιομεθανίου με τη χρήση συστημάτων και δικτύων διανομής φυσικού αερίου. Στο άρθρο 146, αναφέρονται διατάξεις για θέματα προσωπικού «ΔΕΠΑ ΕΜΠΟΡΙΑΣ Α.Ε.» και των συνδεδεμένων μ’ αυτήν εταιρειών – Προσθήκη παρ. 7 στο άρθρο 80ΙΒ του ν. 4001/2011, και με το άρθρο 160 απαγορεύεται πλέον η έκδοση νέων αδειών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με καύσιμο φυσικό αέριο ή πετρελαϊκά προϊόντα , ενώ δίνεται η δυνατότητα μετατροπής αδειών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας σε άδειες αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας - Τροποποίηση άρθρου 132 ν. 4001/2011.
- Με το άρθρο 17 του Νόμου 5066/2023 (ΦΕΚ Α’ 188/14.11.2023) θεσπίζονται ρυθμίσεις στην προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας και ειδικότερα με την προσθήκη άρθρου 138Α στον ν. 4951/2022 δημιουργείται από τους Προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας ένα Ειδικό Τιμολόγιο Προμήθειας Ηλεκτρικής Ενέργειας για κάθε κατηγορία πελατών Χαμηλής Τάσης, στο οποίο οι Προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας μεταφέρουν υποχρεωτικά τους Πελάτες Ηλεκτρικής Ενέργειας, οι οποίοι είχαν υπαχθεί 6στο πλαίσιο των ρυθμίσεων του άρθρου 138 για την κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας από την 1η Ιανουαρίου 2024 έως την 31η Δεκεμβρίου 2024.
- Με το άρθρο 27 του Νόμου 5069/2023 (ΦΕΚ Α’ 193/28.11.2023) καταργείται η υποχρέωση εγκατάστασης δικτύου αερίων καυσίμων για κάθε νέα οικοδομή, ενώ η εκπόνηση σχετικής μελέτης καθίσταται πλέον προαιρετική κατά παρέκκλιση του π.δ. 420/1987 (A΄ 187). Με το άρθρο 58 του εν λόγω Νόμου, τροποποιείται η παρ. 3 άρθρου 61 του ν. 4839/2021 περί χορήγησης επιδότησης λογαριασμού ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου σε καταναλωτές, παρέχοντας από τον ειδικό λογαριασμό της παρ. 1 επιδότηση της τιμολογητέας κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας και πιστώνεται στους λογαριασμούς των δικαιούχων ως έκπτωση από τους προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας. Δικαιούχοι της ανωτέρω επιδότησης δύναται να είναι όλοι οι καταναλωτές ηλεκτρικής ενέργειας ανεξαρτήτως επιπέδου τάσης.
- Με το Άρθρο 30 του Νόμου 5095/2024 (ΦΕΚ Α’ 40/15.03.2024) με τίτλο τα «Μέτρα μείωσης του ενεργειακού κόστους για την προώθηση του πρωτογενούς και δευτερογενούς τομέα» δίνεται απόλυτη προτεραιότητα σύνδεσης στο δίκτυο στα έργα ΑΠΕ των οποίων η παραγωγή διοχετεύεται, μέσω διμερών συμβολαίων, στις ενεργοβόρες βιομηχανίες και στους αγρότες.
- Ο Νόμος 5106/2024 (ΦΕΚ Α’ 63/01.05.2024) περιλαμβάνει διατάξεις (άρθρα 103-126) για την ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας και προώθησης των ΑΠΕ. Με τα άρθρα 113-116 τροποποιείται το άρθρο 65 του ν. 4964/2022 αναφορικά με τα υπεράκτια αιολικά πάρκα και το Τέλος Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, ενώ το Κεφ. Γ’ (άρθρα 117-121) με θέμα το «Πλαίσιο Δημιουργίας Ηλεκτρικού Χώρου» καθορίζεται το πλαίσιο περιορισμών παραγωγής σταθμών Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και Συμπαραγωγής Ηλεκτρισμού Θερμότητας Υψηλής Απόδοσης - Προσθήκη άρθρου 10Α στον ν. 4951/2022. Τέλος, τα άρθρα 122-126 παρουσιάζονται συμπληρωματικές διατάξεις για τη ρύθμιση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας (όπως για το επίδομα θέρμανσης στον ηλεκτρισμό από το TEM, τον Προμηθευτή Καθολικής Υπηρεσίας ηλεκτρικής ενέργειας, και την καταπολέμηση της ρευματοκλοπής)
Δευτερογενής νομοθεσία
1. Αδειοδότηση
- Η νεότερη έκδοση του Κανονισμού Αδειών Φυσικού Αερίου δημοσιεύτηκε και τέθηκε σε ισχύ στις 17.08.2018 με την Υ.Α.Αριθμ. Οικ 178065/08.08.2018, ΦΕΚ Β’ 3430/17.08.2018 και καταργεί την Υ.Α. Δ1/Α/5815/2010, ΦΕΚ Β’ 464/19.4.2010.
- «Κώδικας Προμήθειας Φυσικού Αερίου σε Πελάτες», Υ.Α. Αριθμ. Οικ 174842/10.05.2018, ΦΕΚ Β’ 1969/1.6.2018. Αφορά στην πρώτη έκδοση του εν λόγω Κώδικα με τον οποίο ρυθμίζονται τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις των Προμηθευτών και των Πελατών, τόσο κατά το στάδιο των διαπραγματεύσεων και της σύναψης της μεταξύ τους σύμβασης, όσο και κατά την εκπλήρωση των συμβατικών τους υποχρεώσεων, με έναρξη ισχύος από 1η Ιουνίου 2018.Με την υπ’ αριθμ. ΥΠΕΝ/ΔΥΔΡ/101847/2440 απόφαση (ΦΕΚ Β’ 4794/30.10.2020) τροποποιήθηκε το άρθρο 34 του Κώδικα, για την ενίσχυση του πλαισίου προστασίας των Ευάλωτων Πελατών φυσικού αερίου.
- Υ.Α. Δ1/Α/5816/2010 (ΦΕΚ Β’ 451/16.4.2010) – «Κανονισμός Μητρώου Χρηστών ΕΣΦΑ».
2. Διαχείριση Εθνικού Συστήματος Φυσικού Αερίου
- Κώδικας Διαχείρισης ΕΣΦΑ:
Ο πρώτος Κώδικας Διαχείρισης ΕΣΦΑ εκδόθηκε με την Υ.Α. Δ1/Α/5346/2010 (ΦΕΚ Β’ 379/1.4.2010) . Βάσει αυτού, με την υπ. αριθ. 611/2010 Απόφαση ΡΑΕ (ΦΕΚ Β’ 480/20.4.2010)εκδόθηκαν οι Πρότυπες Συμβάσεις Μεταφοράς Φυσικού Αερίου και Χρήσης Εγκατάστασης ΥΦΑ.
Η 1η Αναθεώρηση του Κώδικα Διαχείρισης ΕΣΦΑ τέθηκε σε ισχύ την 14/10/2011 με την υπ’ αριθ. 1096/2011 Απόφαση PAE (ΦΕΚ Β’ 2227/14.10.2011) . Σκοπός της αναθεώρησης ήταν η συμπλήρωση – βελτίωση των προβλέψεων του Κώδικα καθώς και η προσπάθεια εναρμόνισής του με τις εν γένει διατάξεις του ευρωπαϊκού Gas Target Model. Συνεπεία της εν λόγω αναθεώρησης, η ΡΑΕ, με την υπ. αριθ. 126/2012 Απόφαση της (ΦΕΚ Β’ 907/23.3.2012) , ενέκρινε εκ νέου Πρότυπες Συμβάσεις Μεταφοράς Φυσικού Αερίου και Χρήσης Εγκατάστασης ΥΦΑ, σε συμμόρφωση με τις αναθεωρημένες διατάξεις του Κώδικα Διαχείρισης ΕΣΦΑ.
Η 2η Αναθεώρηση του Κώδικα Διαχείρισης ΕΣΦΑ (ΦΕΚ Β’ 3131/9.12.2013) δημοσιεύθηκε την 9/12/2013 σε συμμόρφωση με τις διατάξεις του από 5/7/2012 Κανονισμού Τιμολόγησης (βλ. παρακάτω), καθώς και με τις προβλέψεις του Ευρωπαϊκού Κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 994/2010 σχετικά με τα μέτρα κατοχύρωσης της ασφάλειας εφοδιασμού με αέριο και των προβλέψεων του Κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 715/2009 περί όρων πρόσβασης στα δίκτυα μεταφοράς φυσικού αερίου, όπως είχε τροποποιηθεί και με την υπ’ αριθ. 2012/490/ΕΕ απόφαση της Επιτροπής περί μέτρων διαχείρισης συμβατικής συμφόρησης. Βάσει της 2ης αναθεώρησης, δημοσιεύθηκαν αναθεωρημένες Πρότυπες Συμβάσεις Μεταφοράς Φυσικού Αερίου και Χρήσης Εγκατάστασης ΥΦΑ ( υπ’ αριθ. 635/2013 Απόφαση ΡΑΕ – ΦΕΚ Β’ 3325/27.12.2013 ).
Η 3η Αναθεώρηση του Κώδικα Διαχείρισης (υπ’ αριθ. 239/2017 Απόφαση ΡΑΕ – ΦΕΚ Β’ 1549/5.5.2017) δημοσιεύθηκε την 5/5/2017 και τέθηκε σε ισχύ την 1η Ιουνίου 2017. Σκοπός της εν λόγω αναθεώρησης είναι η ενσωμάτωση των προβλέψεων των Ευρωπαϊκών Κανονισμών (ΕΕ) αριθ. 984/2013 για τη θέσπιση κώδικα δικτύου σχετικά με μηχανισμούς κατανομής δυναμικότητας στα συστήματα μεταφοράς αερίου, (ΕΕ) αριθ. 312/2014 για τη θέσπιση κώδικα δικτύου όσον αφορά την εξισορρόπηση του φυσικού αερίου στα δίκτυα μεταφοράς και (ΕΕ) αριθ. 703/2015 για τη θέσπιση κώδικα δικτύου όσον αφορά τους κανόνες για τη διαλειτουργικότητα και την ανταλλαγή δεδομένων. Βάσει της 3ης αναθεώρησης, δημοσιεύθηκαν οι νέες Πρότυπες Συμβάσεις Πλαίσιο Μεταφοράς Φυσικού Αερίου και Χρήσης Εγκατάστασης ΥΦΑ (υπ’ αριθ. 257/2017 Απόφαση ΡΑΕ –ΦΕΚ Β’ 1443/27.4.2017) με ισχύ από την 1η Ιουνίου 2017.
Η 4η
Αναθεώρηση του Κώδικα Διαχείρισης (υπ’ αριθμ 123/2018 Απόφαση ΡΑΕ –ΦΕΚ Β’
788/7.3.18) τέθηκε σε
ισχύ από 1η Ιουλίου 2018. Σκοπός της εν λόγω αναθεώρησης είναι η προσαρμογή του εθνικού κανονιστικού πλαισίου με
το
ισχύον ευρωπαϊκό, όπως έχει διαμορφωθεί με τους Ευρωπαϊκούς Κανονισμούς 459/2017 (κώδικας δικτύου σχετικά με
μηχανισμούς κατανομής δυναμικότητας στα συστήματα μεταφοράς αερίου και για την κατάργηση του κανονισμού (ΕΕ)
αριθ.
984/2013) και 1938/2017 (σχετικά με τα μέτρα κατοχύρωσης της ασφάλειας εφοδιασμού με φυσικό αέριο και με την
κατάργηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 994/2010). Οι κυριότερες τροποποιήσεις αφορούν στη δημιουργία Εικονικού
Σημείου
Συναλλαγών, στη Δημοπράτηση ενδοημερήσιων προϊόντων αδιάλειπτης δυναμικότητας στα Σημεία Διασύνδεσης
(περιλαμβανομένου του Σημείου Εισόδου «Κήποι») και στη λειτουργία Βάθρου Εξισορρόπησης (Balancing Platform) στο
οποίο ο Διαχειριστής θα πραγματοποιεί δημοπρασίες αγοράς και πώλησης βραχυπρόθεσμων τυποποιημένων προϊόντων που
απαιτούνται για την εξισορρόπηση φορτίου του ΕΣΦΑ αλλά και οι Χρήστες θα συναλλάσσονται μεταξύ τους και με τον
Διαχειριστή για εξισορρόπηση της θέσης τους.
Βάσει της 4ης Αναθεώρησης, δημοσιεύθηκαν η νέα Πρότυπη Σύμβαση Πλαίσιο Μεταφοράς Φυσικού Αερίου (υπ’
αριθ. 507/2018 Απόφαση ΡΑΕ –ΦΕΚ Β’ 2473/27.6.2018) με ισχύ από την 27η Ιουνίου 2018,
καθώς και το
Εγχειρίδιο Εξισορρόπησης Φορτίου του ΕΣΜΦΑ (υπ’ αριθ.
546/2018
Απόφαση ΡΑΕ – ΦΕΚ Β’ 2523/29.6.2018) με ισχύ από την 29η Ιουνίου 2018.
Εν συνεχεία, με την υπ’ αριθμ. 821/2020 Απόφασης της ΡΑΕ (ΦΕΚ Β’ 2056/30.05.2020) τροποποιήθηκαν οι Πρότυπες Συμβάσεις Πλαίσιο Μεταφοράς Φυσικού Αερίου και Χρήσης Εγκατάστασης ΥΦΑ και προστέθηκαν νέες διατάξεις, με ισχύ από την 30η Μαΐου 2020. Με την υπ’ αριθμ. 727/2020 Απόφαση ΡΑΕ (ΦΕΚ Β’ 1684/04.05.2020), τροποποιήθηκαν οι διατάξεις του Κώδικα Διαχείρισης ΕΣΦΑ που αφορούν στη χρήση της Εγκατάστασης Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου στη Ρεβυθούσα με στόχο την παροχή πρόσθετης ευελιξίας στους χρήστες.
Η 5η Αναθεώρηση του Κώδικα Διαχείρισης ΕΣΦΑ (υπ’ αριθμ 1035/2020 Απόφαση ΡΑΕ –ΦΕΚ Β΄ 2840/13.07.2020), τέθηκε σε ισχύ από την 1η Αυγούστου 2020, πλην των διατάξεων των άρθρων 76, 76Α, 76Β και 76Γ της υπ΄ αρ.727/2020 Απόφασης της ΡΑΕ (ΦΕΚ Β’ 1684/04.05.2020) που επρόκειτο να τεθούν σε εφαρμογή την 1η Σεπτεμβρίου 2020. Οι κυριότερες τροποποιήσεις αφορούν στην εισαγωγή τριών σχημάτων προσφοράς μεταφορικής ικανότητας: α) τη Συζευγμένη Μεταφορική Ικανότητα για την οποία ορίζεται Ζεύγος Συζευγμένων Σημείων Εισόδου και Εξόδου του ΕΣΜΦΑ, β) την Ανταγωνιστική Μεταφορική Ικανότητα, η οποία διατίθεται προς δέσμευση από τον Διαχειριστή στα Σημεία Ανταγωνισμού Δυναμικοτήτων (ΣΑΔ), που ορίζονται ως δύο ή περισσότερα Σημεία Εισόδου στα οποία ο Διαχειριστής δύναται να διαθέτει προς δέσμευση στους Χρήστες Μεταφοράς, Ανταγωνιστικές Μεταφορικές Ικανότητες και γ) τη Συσχετισμένη Μεταφορική Ικανότητα. Στην εν λόγω Απόφαση ΡΑΕ, επίσης προστίθεται νέο άρθρο15Α στον Κανονισμό Τιμολόγησης ΕΣΦΑ, όπου αποτυπώνεται η έκπτωση που προσφέρει ο Διαχειριστής τόσο για τη Συζευγμένη όσο και για τη Συσχετισμένη Δυναμικότητα. Επιπροσθέτως, με την ίδια Απόφαση τροποποιείται το Εγχειρίδιο Εξισορρόπησης Φορτίου του ΕΣΜΦΑ και συγκεκριμένα παράγραφοι των άρθρων 3.2 (Οριακή Τιμή Αγοράς και Οριακή Τιμή Πώλησης Αερίου) και 3.3 (Ανώτατο και Κατώτατο Όριο Μοναδιαίου Τιμήματος Προσφορών).
Η 6η Αναθεώρηση του Κώδικα Διαχείρισης ΕΣΦΑ (υπ’ αριθμ 1433/2020 Απόφαση ΡΑΕ – ΦΕΚ Β΄4799/30.10.2020), δημοσιεύτηκε στις 30/10/2020, και η πλειοψηφία των διατάξεων αυτής τέθηκαν σε ισχύ από την 1/1/2021. Οι κυριότερες τροποποιήσεις αφορούν στο Κεφάλαιο 11 του Κώδικα αναφορικά με τη Διαχείριση της Εγκατάστασης ΥΦΑ και παροχής υπηρεσιών ΥΦΑ και συγκεκριμένα στην υιοθέτηση νέου σχήματος για τη διαδικασία του Ετήσιου Προγραμματισμού ΥΦΑ που διενεργείται πλέον μέσω δημοπράτησης (Δημοπρασία ΥΦΑ), διακριτής για κάθε Έτος του Ετήσιου Προγραμματισμού ΥΦΑ. Επίσης, στον Κώδικα προστέθηκε νέο άρθρο (Α.110) σχετικό με τις Μεταβατικές Ρυθμίσεις για τον Ετήσιο Προγραμματισμό ΥΦΑ έτους 2021. Ως επακόλουθο αυτού, δημοσιεύτηκε η υπ’ αριθμ. 1513/2020 Απόφαση ΡΑΕ (ΦΕΚ Β’ 5094/18.11.2020) για την έγκριση των παραμέτρων ετήσιου προγραμματισμού ΥΦΑ για το έτος 2021.
Επιπροσθέτως, ως απόρροια της 6ης Αναθεώρησης δημοσιεύτηκε η υπ’ αριθμ. 1436/2020 Απόφαση ΡΑΕ (ΦΕΚ Β’4803/30.10.2020) με την οποία εγκρίθηκε το Εγχειρίδιο Δημοπρασιών ΥΦΑ που τέθηκε σε ισχύ στις 30/10/2020. Με το εν λόγω εγχειρίδιο ρυθμίζεται κάθε λεπτομέρεια για τη διαδικασία και τους όρους διεξαγωγής των δημοπρασιών ΥΦΑ, ενώ καθορίζεται το ηλεκτρονικό υπόβαθρο διενέργειας των δημοπρασιών ΥΦΑ, ως το Βάθρο Δημοπρασίας ΥΦΑ.
Εν συνεχεία, με την υπ’ αριθμ. 1435/2020 Απόφαση ΡΑΕ (ΦΕΚ Β’ 4802/30.10.2020) τροποποιήθηκαν οι Πρότυπες Συμβάσεις Πλαίσιο Μεταφοράς Φυσικού Αερίου και Χρήσης Εγκατάστασης ΥΦΑ προκειμένου οι χρήστες να συμμετάσχουν σε Δημοπρασία ΥΦΑ.
Η 7η Αναθεώρηση του Κώδικα Διαχείρισης ΕΣΦΑ (υπ’ αριθμ 735/2021 Απόφαση ΡΑΕ – ΦΕΚ Β΄ 4687/11.10.2021) η οποία δημοσιεύτηκε στις 11/10/2021, εστιάζει στην πρόσβαση τρίτων στην Εγκατάσταση ΥΦΑ της Ρεβυθούσας και πιο συγκεκριμένα μεταξύ άλλων προβλέπει i) την εισαγωγή νέου προϊόντος στην ετήσια Δημοπρασία ΥΦΑ, και ii) την εισαγωγή πρόσθετου κύκλου επαναδηλώσεων στην Εγκατάσταση ΥΦΑ.
Επιπροσθέτως ως απόρροια της 7ης Αναθεώρησης δημοσιεύτηκε η από 30/09/2021 υπ’ αριθμ. 736/2021 απόφαση ΡΑΕ (ΦΕΚ Β’ 4634/6.10.2021), με την οποία εγκρίθηκε η Τροποποίηση του Εγχειριδίου Δημοπρασιών ΥΦΑ. Εν συνεχεία, με την από 29.12.2021 υπ’ αριθμ 1060/2021 Απόφαση ΡΑΕ (ΦΕΚ Β’ 37/10.1.2022) ολοκληρώθηκε η 7η Αναθεώρηση του Κώδικα Διαχείρισης ΕΣΦΑ, με προβλέψεις για την ανάπτυξη και λειτουργία του Βάθρου Εμπορίας φυσικού αερίου στην Ελλάδα, το οποίο λειτουργεί το Ελληνικό Χρηματιστήριο Ενέργειας (ΕΧΕ), με τη συμμετοχή του Διαχειριστή του Συστήματος Μεταφοράς (ΔΕΣΦΑ). Επίσης, προβλέπεται ότι από την έναρξη λειτουργίας του Βάθρου Εμπορίας, η αγορά και πώληση Αερίου Εξισορρόπησης από το Διαχειριστή, μέσω Βραχυπρόθεσμων Τυποποιημένων Προϊόντων, για την εκτέλεση Πράξεων Εξισορρόπησης διενεργείται αποκλειστικά στο εν λόγω Βάθρο Εμπορίας. Ταυτόχρονα, με την από 29.12.2021 υπ’ αριθμ 1061/2021 Απόφαση ΡΑΕ (ΦΕΚ Β’ 49/12.1.2022) τροποποιήθηκε αναλόγως και το Εγχειρίδιο Εξισορρόπησης Φορτίου του ΕΣΜΦΑ.
Ως απόρροια της 7ης Αναθεώρησης και κατόπιν σχετικών διαβουλεύσεων, δημοσιεύτηκε επίσης μία σειρά Αποφάσεων που αφορούν στο Βάθρο Εμπορίας Φυσικού Αερίου, ήτοι: η από 20.01.2022 υπ’ αριθμ 60/2022 Απόφαση ΡΑΕ (ΦΕΚ Β’ 454/7.2.2022) η οποία εγκρίνει τη λειτουργία αγορών φυσικού αερίου υπό την ανώνυμη εταιρεία «Ελληνικό Χρηματιστήριο Ενέργειας Α.Ε.» σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 19 του ν. 4425/2016 (Α’185), η από 20.01.2022 υπ’ αριθμ 61/2022 Απόφαση ΡΑΕ (ΦΕΚ Β’ 336/01.02.2022) η οποία εγκρίνει τον Κανονισμό Βάθρου Εμπορίας Φυσικού Αερίου Χρηματιστηρίου Ενέργειας, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 19 του ν. 4425/2016, καθώς, και η από 20.1.2022 υπ’ αριθμ 62/2022 Απόφαση ΡΑΕ (ΦΕΚ Β 584/11.02.2022) όπου εγκρίνονται οι προδιαγραφές προϊόντων στο Βάθρο Εμπορίας Φυσικού Αερίου του Ελληνικού Χρηματιστηρίου Ενέργειας, σύμφωνα με τα οριζόμενα στις διατάξεις των υποενοτήτων 4.2.2 έως 4.2.8 και 4.4.3.4 του Κανονισμού Βάθρου Εμπορίας Φυσικού Αερίου. Η εν λόγω απόφαση τροποποιήθηκε με την από 29.02.2024 υπ’ αριθμ Ε-49/2024 Απόφαση ΡΑΑΕΥ (ΦΕΚ Β’ 1610/11.03.2024). Επίσης, δημοσιεύτηκε η από 27.01.2022 υπ’ αριθμ 88/2022 Απόφαση ΡΑΕ (ΦΕΚ Β΄513/9.2.2022) που εγκρίνει την ανώνυμη εταιρεία με την επωνυμία «Εταιρεία Εκκαθάρισης Συναλλαγών Χρηματιστηρίου Ενέργειας Α.Ε.» και τον διακριτικό τίτλο «EnExClear Α.Ε.» ως Φορέα Εκκαθάρισης των Αγορών Φυσικού Αερίου (Βάθρο Εμπορίας Φυσικού Αερίου), σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 19 του ν. 4425/2016 (Α’ 185), και η από 27.1.2022 υπ’ αριθμ 89/2022 Απόφαση ΡΑΕ (ΦΕΚ Β’ 515/9.2.2022) όπου εγκρίνεται ο Κανονισμός εκκαθάρισης Συναλλαγών Βάθρου Εμπορίας Φυσικού Αερίου του Χρηματιστηρίου Ενέργειας, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 19 του ν. 4425/2016 (Α’ 185).
Η 8η Αναθεώρηση του Κώδικα Διαχείρισης ΕΣΦΑ (υπ’ αριθμ 645/2022 Απόφαση ΡΑΕ –ΦΕΚ Β΄ 4269/11.08.2022) η οποία δημοσιεύτηκε στις 11/08/2022, περιλαμβάνει στο Κεφάλαιο 2Α τις διατάξεις της υπ’ αριθμ 586/2022 Απόφασης ΡΑΕ (ΦΕΚ Β’ 3823/21.7.2022) αναφορικά με την τροποποίηση του Κώδικα για την παροχή Διακοπτόμενων Υπηρεσιών Μεταφοράς, καθώς και στο νέο Κεφάλαιο 11Α (άρθρα 89Α -89Κ) τις προβλέψεις της υπ’ αριθμ 590/2022 Απόφασης ΡΑΕ (ΦΕΚ Β’ 4270/11.08.2022) σχετικά με την παροχή της Υπηρεσίας Φόρτωσης Φορτηγών Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου (Υπηρεσία Φ-ΥΦΑ) στον Τερματικό Σταθμό ΥΦΑ της Ρεβυθούσας.
Επίσης σε σχέση με την Υπηρεσία Φ-ΥΦΑ, με την υπ’ αριθμ. 591/2022 Απόφαση ΡΑΕ (ΦΕΚ Β’ 4321/12.08.2022) εγκρίνεται η Πρότυπη Σύμβαση Πλαισίου Χρήσης Εγκατάστασης Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου (ΥΦΑ) για Φόρτωση Φορτηγών ΥΦΑ και με την υπ’ αριθμ 592/2022 Απόφαση ΡΑΕ (ΦΕΚ Β’ 4344_16.8.2022) καθορίζεται το προσωρινό τιμολόγιο χρήσης του Σταθμού Φόρτωσης Φορτηγών με Υγροποιημένο Φυσικό Αέριο (ΥΦΑ) στη Ρεβυθούσα σύμφωνα με την παρ. 1 του άρθρου 15 και την παρ. 5 του άρθρου 88 του ν. 4001/2011, για τα έτη 2022 και 2023.
Η 9η Αναθεώρηση του Κώδικα Διαχείρισης ΕΣΦΑ (υπ’ αριθμ Ε-143/2023 Απόφαση ΡΑΑΕΥ –ΦΕΚ Β΄ 5773/04.10.2023 ) η οποία δημοσιεύτηκε στις 4.10.2023 τροποποιεί διατάξεις που αναφέρονται στη διαδικασία διεξαγωγής του Ετήσιου Προγραμματισμού ΥΦΑ. Αντίστοιχες διατάξεις τροποποιούνται και στο Εγχειρίδιο Εξισορρόπησης Φορτίου του ΕΣΦΑ , με την υπ’ αριθμ Ε-145/2023 Απόφαση ΡΑΑΕΥ (ΦΕΚ Β’ 5771/4.10.2023).
Ως απόρροια της 9ης Αναθεώρησης του Κώδικα Διαχείρισης ΕΣΦΑ, τροποποιήθηκε το Εγχειρίδιο Δημοπρασιών ΥΦΑ με την από 21.3.2024 υπ’ αριθμ Ε-144/2023 Απόφαση ΡΑΑΕΥ, (ΦΕΚ Β’ 5821/5.10.2023) . Με την από 21.3.2024 υπ’ αριθμ Ε-146/2023 Απόφαση ΡΑΑΕΥ (ΦΕΚ Β’ 5828/5.10.2023), εγκρίνονται οι Παράμετροι Ετήσιου Προγραμματισμού ΥΦΑ για τα Έτη 2024-2038. Πλέον, ο Ετήσιος Προγραμματισμός ΥΦΑ εκπονείται κάθε Έτος και αφορά σε κάθε ένα από τα επόμενα 15 Έτη (αντί για 5 έτη που ίσχυε πρότινος).
- Κανονισμός Τιμολόγησης Βασικών Δραστηριοτήτων ΕΣΦΑ:
Η Υ.Α. 4955/2006 (ΦΕΚ Β’ 360/27.3.2006) περί Ορισμού Τιμολογίου μεταφοράς φυσικού αερίου και αεριοποίησης ΥΦΑ, η οποία τροποποιήθηκε με τις Υ.Α. Δ1/23344/2006 (ΦΕΚ Β’ 1781/7.12.2006) , Δ1/5037/2007 (ΦΕΚ Β’ 379/20.3.2007) και την Υ.Α. Δ1/Α/1110/9860/2010 (ΦΕΚ Β’ 747/31.5.2010) περί Τροποποίησης Τιμολογίου Μεταφοράς φυσικού αερίου και αεριοποίησης υγροποιημένου φυσικού αερίου, και προβλέπει χρεώσεις βάσει των δυναμικοτήτων εξόδου (postage stamp), έπαυσε να ισχύει από τη θέση σε ισχύ του ως άνω Τιμολογίου Χρήσης ΕΣΦΑ, με ρητή εξαίρεση των διατάξεων που απαιτούνται για τον υπολογισμό της Ανακτήσιμης Διαφοράς σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 22 της υπ’ αριθ. 594/2012 απόφασης ΡΑΕ.
Με την υπ’ αριθ. 594/2012 Απόφαση ΡΑΕ (ΦΕΚ Β’ 2093/5.7.2012) εγκρίθηκε ο Κανονισμός Τιμολόγησης Βασικών Δραστηριοτήτων του ΕΣΦΑ, με τον οποίο υιοθετήθηκε σύστημα τιμολόγησης με ανεξάρτητες χρεώσεις δυναμικοτήτων εισόδου και εξόδου και με την υπ’ αριθ. 722/2012 Απόφαση ΡΑΕ (ΦΕΚ Β’ 2385/27.8.12) εγκρίθηκε το Τιμολόγιο Χρήσης του ΕΣΦΑ. Το εν λόγω σύστημα τιμολόγησης εφαρμόστηκε από την 1η Φεβρουαρίου 2013 (αντικαθιστώντας την Υ.Α. 4955/2006) έως την 31η Δεκεμβρίου 2016.
Η 1η Αναθεώρηση του Κανονισμού Τιμολόγησης Βασικών Δραστηριοτήτων του ΕΣΦΑ εγκρίθηκε με την υπ’ αριθ. 339/2016 Απόφαση ΡΑΕ (ΦΕΚ Β’ 3181/04.10.2016) ενώ με την υπ’ αριθ. 352/2016 Απόφαση ΡΑΕ (ΦΕΚ Β’ 3513/01.11.2016) εγκρίθηκε το αντίστοιχο Τιμολόγιο Χρήσης ΕΣΦΑ με έναρξη ισχύος από 1η Ιανουαρίου 2017. Οι διατάξεις της προαναφερόμενης 1ης Αναθεώρησης του Κανονισμού Τιμολόγησης είναι σύμφωνες με τις απαιτήσεις του πλαισίου που έχει διαμορφωθεί με τους ισχύοντες Ευρωπαϊκούς Κανονισμούς (ΕΕ) αριθ. 984/2013, (ΕΕ) αριθ. 312/2014 και (ΕΕ) αριθ. 703/2015 (βλ. ανωτέρω).
Ακολούθως, η ΡΑΕ προχώρησε στην 2η αναθεώρηση του Κανονισμού Τιμολόγησης Βασικών Δραστηριοτήτων, με βασικό στόχο τη συμπλήρωση και περαιτέρω βελτίωση του ισχύοντος θεσμικού πλαισίου για τη διαμόρφωση των τιμολογίων χρήσης του ΕΣΦΑ σύμφωνα με τον Κανονισμό (ΕΕ) 2017/460 ( Κώδικας δικτύου σχετικά με την εναρμονισμένη διάρθρωση των τιμολογίων μεταφοράς αερίου) ως προς την ανάγκη εξομάλυνσης των διαχρονικών μεταβολών των τιμολογίων και ιδίως την αποτροπή ακραίων διακυμάνσεων αυτών σε μεταγενέστερο χρόνο, αλλά και λόγω της σημαντικής πλεονασματικής ανάκτησης των εσόδων του Διαχειριστή για το 2017. Η εν λόγω αναθεώρηση εγκρίθηκε με την υπ’ αριθ. 871/2017 Απόφαση ΡΑΕ (ΦΕΚ Β’ 3720/20.10.2017) ενώ με την υπ’ αριθ. 997/2017 Απόφαση ΡΑΕ (ΦΕΚ Β’ 4737/2017.29.12.2017) εγκρίθηκε η αναπροσαρμογή του Τιμολογίου Χρήσης του ΕΣΦΑ, σύμφωνα με τις διατάξεις της 2ης Αναθεώρησης του Κανονισμού Τιμολόγησης ΕΣΦΑ, με έναρξη ισχύος από 1η Μαΐου 2018. Ακολούθως, τον Ιούλιο 2018 δημοσιεύθηκε η 3η Αναθεώρηση του εν λόγω Κανονισμού, η οποία περιλαμβάνει τα ενδοημερήσια προϊόντα δυναμικότητας, την υπηρεσία μετατροπής μεταφορικής ικανότητας (σε δεσμοποιημένη και η οποία δεν επηρεάζει την υφιστάμενη απόφαση τιμολογίων χρήσης (Απόφαση ΡΑΕ υπ.αρ. 997/2017). Η εν λόγω αναθεώρηση εγκρίθηκε με την υπ’ αριθ. 644/2018 Απόφαση ΡΑΕ (ΦΕΚ Β’ 3000/25.07.2018) και διορθωτικό ως προς τη διόρθωση σφαλμάτων ΦΕΚ Β’ 3892/07.09.2018), με έναρξη ισχύος από την 25η Ιουλίου 2018. Τον Ιούνιο 2019 δημοσιεύτηκε η υπ’ αριθ. 540/2019 Απόφαση ΡΑΕ (ΦΕΚ Β’ 2436/20.06.2019) με την οποία εγκρίνεται το απαιτούμενο Έσοδο Μεταφοράς και εγκατάστασης ΥΦΑ και αναθεωρείται το Τιμολόγιο Χρήσης ΕΣΦΑ με έναρξη ισχύος από 1η Σεπτεμβρίου 2019, στα πλαίσια της Τακτικής Αναθεώρησης που προβλέπεται από τον Κανονισμό Τιμολόγησης.
- Με την υπ’ αριθ. 539/2019 Απόφαση της ΡΑΕ (ΦΕΚ Β’ 2601/28.06.19) εγκρίθηκε η 4η Αναθεώρηση του Κανονισμού Τιμολόγησης Βασικών Δραστηριοτήτων του ΕΣΦΑ σύμφωνα με τις διατάξεις του Κανονισμού (ΕΕ) 2017/460, η οποία περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, την μετατροπή της μεθοδολογίας υπολογισμού τιμής αναφοράς από postage stamp σε Capacity Weighted Distance, τη δημιουργία δέσμης Σημείων Εισόδου (cluster) Σιδηρόκαστρο και Κήποι, τη δημιουργία δύο δεσμών εξόδων (Βόρεια Ζώνη και τη Νότια Ζώνη, από τρεις που ίσχυαν), τη διάκριση των Ρυθμιζόμενων Υπηρεσιών ΕΣΜΦΑ σε Υπηρεσίες Μεταφοράς και Μη Μεταφοράς και των Ρυθμιζόμενων Υπηρεσιών ΥΦΑ σε Υπηρεσίες ΥΦΑ και Πρόσθετες, και την ανάκτηση του Απαιτούμενου Εσόδου της Υπηρεσίας Μεταφοράς κατά ποσοστό 50% από τα Σημεία Εισόδου και κατά ποσοστό 50% από τα Σημεία Εξόδου (ενώ σήμερα ανακτάται με κατανομή 80% από Σημεία Εξόδου και 20% από Σημεία Εισόδου. Ακολούθως, με την υπ’ αριθ. 566/2019 Απόφαση της ΡΑΕ (ΦΕΚ Β’ 2724/2.7.2019) εγκρίθηκε η αναπροσαρμογή του Τιμολογίου Χρήσης του ΕΣΦΑ, σύμφωνα με τις διατάξεις της 4ης Αναθεώρησης του Κανονισμού Τιμολόγησης ΕΣΦΑ, με έναρξη ισχύος από 1η Ιανουαρίου 2020.
- Υ.Α. Δ1/Α/7754/6.5.10 (ΦΕΚ Β’ 584/6.5.2010) – «Κανονισμός Μετρήσεων του ΕΣΦΑ».Η 1η Αναθεώρηση του Κανονισμού Μετρήσεων ΕΣΦΑ δημοσιεύθηκε στις 22.04.2024, με την υπ’ αριθμ. Ε-55/2024 Απόφαση ΡΑΑΕΥ (ΦΕΚ Β’ 2382/22.04.2024)
Όπως αναφέρθηκε ανωτέρω, με τη υπ’ αριθμ 1035/2020 Απόφαση της ΡΑΕ (ΦΕΚ Β’ 2840/13.07.2020) τροποποιήθηκε η 4η Αναθεώρηση του Κανονισμού Τιμολόγησης ΕΣΦΑ με την προσθήκη νέου άρθρου (15Α) που αναφέρεται στη Χρέωση για τη χρήση Συζευγμένης Μεταφορικής Ικανότητας και Συσχετισμένης Μεταφορικής Ικανότητας, ως απόρροια της 5ης Αναθεώρησης του Κώδικα Διαχείρισης ΕΣΦΑ. Στη συνέχεια, με την υπ’ αριθ. 1038/2020 Απόφαση της ΡΑΕ (ΦΕΚ Β’ 3367/12.8.2020) εγκρίθηκε η αναπροσαρμογή του Τιμολογίου Χρήσης του ΕΣΦΑ, σύμφωνα με την τροποποίηση της 4ης Αναθεώρησης του Κανονισμού Τιμολόγησης ΕΣΦΑ, με έναρξη ισχύος από 1η Ιανουαρίου 2021.
Με την υπ’ αριθ. 1434/2020 Απόφαση της ΡΑΕ (ΦΕΚ Β’ 4801/30.10.2020) εγκρίθηκε η 5η Αναθεώρηση του Κανονισμού Τιμολόγησης Βασικών Δραστηριοτήτων του ΕΣΦΑ, με έναρξη ισχύος από τις 30 Οκτωβρίου 2020. Η εν λόγω αναθεώρηση αποτελεί απόρροια της 6ης Αναθεώρησης του Κώδικα ΕΣΦΑ, στην οποία υιοθετήθηκε νέο σχήμα για τη διαδικασία του Ετήσιου Προγραμματισμού ΥΦΑ.
Με την υπ’ αριθ. Ε-59/2023 Απόφαση ΡΑΑΕΥ (ΦΕΚ Β’ 4192/29.6.2023) τροποποιήθηκε ο Κανονισμός για τη Μεθοδολογία του Απαιτούμενου Εσόδου και των Τιμολογίων των δραστηριοτήτων του Διαχειριστή ΕΣΦΑ - Έκτη Αναθεώρηση, ενώ με την από 22.6.2023 υπ’ αριθμ 58/2023 Απόφαση ΡΑΑΕΥ (ΦΕΚ Β’ 4335/7.7.2023) καθορίστηκε το Προσωρινό Τιμολόγιο Χρήσης του ΕΣΦΑ για το έτος 2023, με έναρξη εφαρμογής από 01.01.2023.
Με την υπ’ αριθ. Ε-69/2023 Απόφαση ΡΑΑΕΥ (ΦΕΚ Β’ 7096/18.12.2023) εγκρίθηκαν το Επιτρεπόμενο Έσοδο για τη Ρυθμιστική Περίοδο 2024-2027, το Απαιτούμενο Έσοδο για το έτος 2024 για την Υπηρεσία Μεταφοράς και τη Βασική Υπηρεσία Εγκατάστασης ΥΦΑ, καθώς και η Αναπροσαρμογή του Τιμολογίου Χρήσης του ΕΣΦΑ για το έτος 2024.
Με την υπ’ αριθ. Ε-152/2024 Απόφαση ΡΑΑΕΥ (ΦΕΚ Β’ 4909/27.08.2024) εγκρίθηκαν το Απαιτούμενο έσοδο για το έτος 2025 για την Υπηρεσία Μεταφοράς και τη Βασική Υπηρεσία Εγκατάστασης ΥΦΑ, καθώς και η Αναπροσαρμογή του Τιμολογίου Χρήσης του Εθνικού Συστήματος Φυσικού Αερίου για το ίδιο έτος.
3. Διαχείριση Δικτύου Διανομής
- Κώδικας Διαχείρισης Δικτύου Διανομής Φυσικού Αερίου (υπ’ αριθ. 589/2016 Απόφαση ΡΑΕ – ΦΕΚ Β’ 487/20.02.17) και 1η Αναθεώρηση αυτού (υπ’ αριθ. 298/2018 Απόφαση ΡΑΕ – ΦΕΚ Β’ 1507/02.05.18). Με την υπ’ αριθ. 642/2018 Απόφαση ΡΑΕ (ΦΕΚ Β’ 3334/10.08.2018)τροποποιήθηκε ο Κώδικας Δικτύου Διανομής ως προς τις παρ. 4 και 9 του άρθρου 9 και της περίπτωσης (ιε ) της παρ. 2 του άρθρου 12 προκειμένου οι εν λόγω διατάξεις να είναι σύμφωνες με το Πλαίσιο Ανάπτυξης Απομακρυσμένων Δικτύων Διανομής με Χρήση Συμπιεσμένου/ Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου (βλέπε κατωτέρω). Ο εν λόγω Κώδικας Διαχείρισης Δικτύου Διανομής Φυσικού Αερίου τροποποιήθηκε περαιτέρω σύμφωνα με την υπ’ αριθ. 420/2021 Απόφαση ΡΑΕ (ΦΕΚ Β’ 3726/12.08.2021).
- Με την υπ’ αριθ. 328/2016 Απόφαση ΡΑΕ (ΦΕΚ Β’ 3067/26.09.2016) εγκρίθηκε ο Κανονισμός Τιμολόγησης Βασικής Δραστηριότητας Διανομής Φυσικού Αερίου των δικτύων διανομής Αττικής, Θεσσαλονίκης, Θεσσαλίας και Λοιπής Ελλάδος. Η 1η Αναθεώρηση του Κανονισμού Τιμολόγησης Βασικής Δραστηριότητας Διανομής Φυσικού Αερίου εγκρίθηκε με την υπ’ αριθ. 421/2021 Απόφαση ΡΑΕ (ΦΕΚ Β’ 3727/12.08.2021). H 2η Αναθεώρηση του Κανονισμού Τιμολόγησης Βασικής Δραστηριότητας Διανομής Φυσικού Αερίου εγκρίθηκε με την από 26.5.2022 υπ’ αριθμ 485/2022 Απόφαση ΡΑΕ (ΦΕΚ Β’ 3358/30.6.2022).
- Σε σχέση με τα επιμέρους Τιμολόγια χρέωσης Διανομής Δικτύου, με την υπ’ αριθ. 345/2016 Απόφαση ΡΑΕ (ΦΕΚ Β’3490/31.10.2016) εγκρίθηκε το τιμολόγιο για το Δίκτυο Διανομής Αττική, με την υπ’ αριθ. 348/2016 Απόφαση ΡΑΕ (ΦΕΚ Β’3537/ 3.11.2016) εγκρίθηκε το τιμολόγιο για το Δίκτυο Διανομής Λοιπής Ελλάδας και με τις υπ. αρ. Αποφάσεις ΡΑΕ 346/2016 (ΦΕΚ Β’3490/31.10.2016) και 347/2016 (ΦΕΚ Β’3537/3.11.2016) και 24/2017 (ΦΕΚ Β’444/15.2.2017)εγκρίθηκαν τα τιμολόγια για τα Δίκτυα Διανομής Θεσσαλονίκης και Θεσσαλίας. Με την υπ’ αριθ. 1429/2020 Απόφαση ΡΑΕ (ΦΕΚ Β’4882/04.11.2020) καθορίστηκε το Απαιτούμενο Έσοδο του Διαχειριστή και εγκρίθηκαν τα τιμολόγια για το Δίκτυο Διανομής Θεσσαλονίκης και Θεσσαλίας, για τη ρυθμιστική περίοδο 2019-2022. Ακολούθως για την ίδια ρυθμιστική περίοδο, με τις υπ αριθμ. 1428/2020 Απόφαση ΡΑΕ (ΦΕΚ Β’4925/09.11.2020) και υπ’ αριθμ 1430/2020 (ΦΕΚ Β’ 5072/17.11.2020) καθορίστηκε το Απαιτούμενο Έσοδο του Διαχειριστή και εγκρίθηκαν τα τιμολόγια των Δικτύων Διανομής Αττικής και Λοιπής Ελλάδος αντιστοίχως.Με την από 29.6.2023 υπ’ αριθμ Ε-71/2023 Απόφαση ΡΑΑΕΥ καθορίστηκε η Απόδοση επί της Ρυθμιζόμενης Περιουσιακής Βάσης της βασικής δραστηριότητας Διανομής Φυσικού Αερίου των δικτύων Αττικής, Θεσσαλονίκης, Θεσσαλίας και λοιπής Ελλάδας για το έτος 2023. Ακολούθως, με την από 24.01.2024 υπ’ αριθμ Ε-14/2024 Απόφαση ΡΑΑΕΥ καθορίστηκε το Απαιτούμενο Έσοδο και εγκρίθηκε το Τιμολόγιο για τη Βασική Δραστηριότητα Διανομής Φυσικού Αερίου της Δημόσιας Επιχείρησης Δικτύων Διανομής Αερίου για τη Ρυθμιστική Περίοδο 2023-2026» (ΦΕΚ Β’ 751/01.02.2024).Επίσης, με την από 15.02.2024 υπ’ αριθμ 39/2024 Απόφαση ΡΑΑΕΥ (ΦΕΚ Β’ 1847/26.03.2024) εγκρίθηκε ο Κατάλογος Επικουρικών και Τιμολογούμενων Υπηρεσιών των Δικτύων Διανομής Αττικής, Θεσσαλονίκης, Θεσσαλίας, Λοιπής Ελλάδας και των μοναδιαίων τιμών αυτών σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 13 του Κώδικα Διαχείρισης Δικτύου Διανομής Φυσικού Αερίου.
- Με την υπ’ αριθμ 615/2021 Απόφαση ΡΑΕ (ΦΕΚ Β’ 4280/16.09.2021) καθορίστηκε το Απαιτούμενο Έσοδο και εγκρίθηκε το Τιμολόγιο για τη Βασική Δραστηριότητα Διανομής Φυσικού Αερίου του Δικτύου Διανομής του Διαχειριστή με την επωνυμία HENGAS Α.Ε. για τη Ρυθμιστική Περίοδο 2021-2024. Με την από 01.02.2024 υπ’ αριθμ Ε-21/2024 Απόφαση ΡΑΑΕΥ (ΦΕΚ Β’ 1055/13.02.2024) καθορίστηκε το Απαιτούμενο Έσοδο και εγκρίθηκε το Τιμολόγιο για τη Βασική Δραστηριότητα Διανομής Φυσικού Αερίου του εν λόγω Διαχειριστή για τη Ρυθμιστική Περίοδο 2023-2026.
- Με την υπ’ αριθ. 643/2018 Απόφαση ΡΑΕ (ΦΕΚ Β’ 3334/10.08.2018) εγκρίθηκε το Πλαίσιο Ανάπτυξης Απομακρυσμένων Δικτύων Διανομής με Χρήση Συμπιεσμένου/ Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου, στο οποίο προβλέπεται η δυνατότητα των Διαχειριστών Δικτύων Διανομής να αναπτύσσουν εικονικούς αγωγούς CNG/LNG και περιγράφονται οι λεπτομέρειες για την τροφοδοσία με φυσικό αέριο των Χρηστών που βρίσκονται σε απομακρυσμένα Δίκτυα Διανομής. Σε εφαρμογή της εν λόγω Απόφασης, εκδόθηκε η υπ’ αριθ. 821/2018 Απόφαση ΡΑΕ (ΦΕΚ Β’4298/27.09.2018) με τον καθορισμό της μέγιστης τιμής ανά kWh για την υπηρεσία του Εικονικού Αγωγού Συμπιεσμένου Φυσικού Αερίου για το έτος 2018 η οποία τροποποιήθηκε με την υπ’ αριθμ. 442/2019 Απόφαση ΡΑΕ (ΦΕΚ Β’ 2972/19.07.2019) και η οποία με τη σειρά της τροποποιήθηκε με την υπ’ αριθμ 1427/2020 Απόφαση ΡΑΕ (ΦΕΚ Β’ 4920/09.11.2020). Με την υπ’ αριθ. 633/2021 Απόφαση ΡΑΕ (ΦΕΚ Β’ 4271/16.09.2021) τροποποιήθηκε η υπ’ αριθμ 643/2018 Απόφαση της ΡΑΕ και το ρυθμιστικό πλαίσιο που αφορά στην πρόσβαση των Χρηστών στα Απομακρυσμένα Δίκτυα Διανομής, ενώ παράλληλα διευρύνθηκε η έννοια του Εικονικού Αγωγού ώστε να συμπεριλάβει πρόσθετες περιπτώσεις τροφοδότησης Απομακρυσμένου Δικτύου Διανομής. Επιπλέον, με την εν λόγω Απόφαση τροποποιήθηκαν οι διατάξεις της περ. ιε της παρ. 2 του άρθρου 12 του Κώδικα Διαχείρισης Δικτύων Διανομής (ΦΕΚ Β’ 1507/02.05.2018) προκειμένου να συμπληρωθεί σχετικά το ρυθμιστικό πλαίσιο.
- Με την Υ.Α. Αριθμ. ΔΥδρογ/Δ/οικ. 174720 (ΦΕΚ Β’ 1809/21.05.2018) εγκρίθηκε ο Τεχνικός Κανονισμός Εγκαταστάσεων Αποσυμπίεσης Πεπιεσμένου Φυσικού Αερίου και Βοηθητικών Διατάξεων που καθορίζει τις απαιτήσεις σχετικά με το σχεδιασμό, την κατασκευή, τη δοκιμή, τη θέση σε λειτουργία, τη λειτουργία, τη συντήρηση, την εκμετάλλευση και την πυροπροστασία των εγκαταστάσεων αποσυμπίεσης CNG.
- Με την από 9.5.2023 υπ’ αριθμ Απόφαση ΥΠΕΝ/ΔΥΔΡ/51184/1307 (ΦΕΚ Β’ 3148/12.5.2023) εγκρίθηκε ο Τεχνικός Κανονισμός Χερσαίων Εγκαταστάσεων Αεριοποίησης Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου, που καθορίζει τις απαιτήσεις σχετικά με τον σχεδιασμό, την κατασκευή, τη δοκιμή, τη θέση σε λειτουργία, τη λειτουργία, τη συντήρηση, την πυροπροστασία και την επιθεώρηση Εγκαταστάσεων Αεριοποίησης Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου (ΕΑΥΦΑ), για να διασφαλίζεται η τροφοδότηση των Δικτύων Διανομής και των Μεμονωμένων Τελικών Καταναλωτών, η διαφύλαξη της ασφάλειας προσώπων και αγαθών και η προστασία του περιβάλλοντος.
- Με τη υπ’ αριθμ 235/2019 Απόφαση ΡΑΕ (ΦΕΚ Β’ 4818/24.12.2019) εγκρίθηκε ο Κανονισμός Μετρήσεων Δικτύου Διανομής Φυσικού Αερίου που αφορά και τα τρία Δίκτυα Διανομής (Αττικής, Θεσσαλονίκης-Θεσσαλίας και λοιπής Ελλάδος). Η 1η Αναθεώρηση του Κανονισμού Μετρήσεων Δικτύων Διανομής Φυσικού Αερίου εγκρίθηκε με την υπ’ αριθ. 422/2021 Απόφαση ΡΑΕ (ΦΕΚ Β’ 2794/30.06.2021) προκειμένου να διευρύνει το πεδίο εφαρμογής του ώστε να καταλαμβάνει όλους τους Διαχειριστές Δικτύων Διανομής.
- Με την υπ’ αριθμ 756/2020 Απόφαση ΡΑΕ (ΦΕΚ Β’ 1788/11.05.2020) εγκρίθηκε η Πρότυπη Σύμβαση Σύνδεσης στο Δίκτυο Διανομής.
4. Ασφάλεια Εφοδιασμού
- Οι διατάξεις του Κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 994/2010 (που αντικαταστάθηκε με τον Κανονισμό (ΕΕ) 2017/1938 – βλ. ενότητα για Ευρωπαϊκό Ρυθμιστικό Πλαίσιο) σχετικά με τα μέτρα κατοχύρωσης της ασφάλειας εφοδιασμού με αέριο, όπως έχει προαναφερθεί, έχουν ενσωματωθεί στον Ν. 4001/2011, ως αυτός τροποποιηθείς ισχύει.
- Με την υπ. αριθ. 344/2014 (ΦΕΚ Β’ 2536/23.9.2014) Απόφαση της ΡΑΕ εγκρίθηκε το ανώτατο επιτρεπόμενο όριο λογαριασμού ασφάλειας εφοδιασμού και το μοναδιαίο τέλος ασφάλειας εφοδιασμού. Η εν λόγω απόφαση τροποποιήθηκε με την υπ’ αριθ. 1211/2018 Απόφαση ΡΑΕ (ΦΕΚ Β’ 5891/31.12.2018). Ακολούθησαν περαιτέρω τροποποιήσεις βάσει των υπ’ αριθμ 888/2022 (ΦΕΚ Β’ 6917/30.12.2022), υπ’ αριθμ Ε-81/2023 (ΦΕΚ Β’ 4388/07.07.2023) και υπ' αριθμ Ε-221/2023 (ΦΕΚ Β' 7503/29.12.2023) αποφάσεων της Ρυθμιστικής Αρχής.
- Η επικαιροποίηση του Σχεδίου Έκτακτης Ανάγκης (ΣΕΑ) σύμφωνα με τον Κανονισμό (ΕΕ) 2017/1938 γίνεται με την υπ’ αριθ. 567/2019 Απόφαση ΡΑΕ (ΦΕΚ Β’ 2501/25.06.2019). Με την από 10.11.2022 υπ’ αριθμ 841/2022 Απόφαση ΡΑΕ (ΦΕΚ Β’ 201/19.1.2023). εγκρίνεται το επικαιροποιημένο Σχέδιο Έκτακτης Ανάγκης σύμφωνα με τα Άρθρα 8 και 10 του Κανονισμού (ΕΕ) 2017/1938, ενώ με την από 25.10.2023 υπ’ αριθμ Ε-182/2023 Απόφαση ΡΑΑΕΥ (ΦΕΚ Β' 6453/13.11.2023) εγκρίνεται η νέα επικαιροποίηση του ΣΕΑ κατόπιν εισήγησης του Διαχειριστή του ΕΣΦΑ και των αναγκαίων βελτιώσεων της Αρχής.
- Η υπ’ αριθ. 500/2018 Απόφαση ΡΑΕ (ΦΕΚ Β’ 2672/06.07.2018 και το διορθωτικό αυτής ως προς την προσθήκη του Προσαρτήματος ΦΕΚ Β’ 3329/10.08.2018) επικαιροποιεί το Σχέδιο Προληπτικής Δράσης(ΣΠΔ) σύμφωνα με τον Κανονισμό (ΕΕ) 2017/1938. Με την από 17.2.2021 υπ’ αριθμ 216/2021 Απόφαση ΡΑΕ (ΦΕΚ Β’ 877/5.3.2021) επικαιροποιείται εκ νέου το Σχέδιο Προληπτικής Δράσης, στο οποίο εξετάζονται νέες προληπτικές δράσεις που σχετίζονται με την αύξηση της χρήσης των υφιστάμενων υποδομών φυσικού αερίου, την ενίσχυση διαθεσιμότητας ΥΦΑ σε περιόδους αυξημένης επικινδυνότητας, και την αύξηση του βαθμού ετοιμότητας των Διαχειριστών και των λοιπών εμπλεκομένων μερών για την αντιμετώπιση κινδύνων ή διαταραχών εφοδιασμού.
- Λόγω των γεωπολιτικών αναταραχών μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας, η ΡΑΕ προχώρησε σε έκτακτη αναθεώρηση του ΣΠΔ με την από 25.8.2022 υπ’ αριθμ 672/2022 Απόφαση της Αρχής (ΦΕΚ Β’ 4792/12.09.2022), η οποία τροποποιήθηκε με την υπ’ Αριθμ. Απόφ. ΡΑΕ 792/2022 (ΦΕΚ Β’ 5534/26.10.2022), προκειμένου να ανταποκριθεί η χώρα στις υποχρεώσεις (του Κανονισμού (ΕΕ) 2017/1938, όπως τροποποιήθηκε με τον Κανονισμό (ΕΕ) 2022/1032 (βλ. ενότητα Ευρωπαϊκό Ρυθμιστικό Πλαίσιο), καθώς και για την αντιμετώπιση των έκτακτων συνθηκών που είχαν έως τότε διαμορφωθεί και του ενδεχομένου διακοπής της ροής φυσικού αερίου (ΦΑ) από τη Ρωσία τον Χειμώνα 2022-2023. Η εν λόγω απόφαση θέσπισε, μεταξύ άλλων, την υποχρέωση διατήρησης αποθέματος φυσικού αερίου σε υπόγεια υποδομή αποθήκευσης άλλου Κράτους-Μέλους σε κατόχους άδειας προμήθειας σε τελικούς πελάτες, οι οποίοι εισήγαγαν φυσικό αέριο στο ΕΣΦΑ τα πέντε προηγούμενα έτη και είναι Χρήστες του ΕΣΦΑ (εμπορική αποθήκευση) για τον Χειμώνα 2022-2023.
- Σε συνέχεια βελτίωσης κατά το 2023 σε σχέση με το προηγούμενο έτος της κατάστασης επάρκειας και ασφάλειας εφοδιασμού του εθνικού ενεργειακού συστήματος και ελαχιστοποίησης της πιθανότητας εμφάνισης ελλείμματος ΦΑ καθώς και άλλων σημαντικών παραμέτρων, η ΡΑΑΕΥ εξέδωσε την από 5.10.2023 υπ’ αριθμ Ε-163/2023 Απόφαση της (ΦΕΚ Β’ 6440 /10.11.2023) για την έγκριση νέου Σχέδιο Προληπτικής Δράσης.
- Η ΥΑ Δ1/Β/10233/13.6.14 (ΦΕΚ Β’ 1684/24.6.2014) διεύρυνε τον ορισμό των προστατευόμενων καταναλωτών, σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν. 4001/2011.
5. Κλιματικά Ουδέτερη Οικονομία
Το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) διαμορφώνει την πολιτική της χώρας σε θέματα ενέργειας και κλιματικής αλλαγής έως το 2030, λαμβάνοντας υπόψη τις συστάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και τους στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΟΗΕ, μέσω κατάρτισης ενός οδικού χάρτη με συγκεκριμένους ποσοτικούς στόχους, προτεραιότητες και μέτρα πολιτικής σε ένα ευρύ φάσμα οικονομικών δραστηριοτήτων. Το αρχικό σχέδιο ΕΣΕΚ, που δημοσιεύθηκε τον Ιανουάριο 2019, προβλέπει έως το 2030, 31% μερίδιο ΑΠΕ στην ακαθάριστη τελική κατανάλωση ενέργειας, 16,5% μερίδιο λιγνίτη στην ΗΠ, μείωση εκπομπών Αερίων του Θερμοκηπίου 32% σε σχέση με το 1990 και βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης στην τελική κατανάλωση ενέργειας κατά 33%. Ωστόσο, νέοι, πιο φιλόδοξοι στόχοι έχουν τεθεί σύμφωνα με την απόφαση κύρωσης του ΕΣΕΚ ( ΦΕΚ Β’4893/31.12.2019) και προβλέπουν έως το 2030, τουλάχιστον 35% μερίδιο ΑΠΕ στην ακαθάριστη τελική κατανάλωση ενέργειας (με αντίστοιχο Ευρωπαϊκό στόχο 32%), 61% συμμετοχή των ΑΠΕ στην τελική κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας και καθόλου συμμετοχή λιγνίτη (απολιγνιτοποίηση το 2028), μείωση εκπομπών Αερίων του Θερμοκηπίου τουλάχιστον 42% σε σχέση με το 1990 (σε ταύτιση με τον Ευρωπαϊκό στόχο) και βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης στην τελική κατανάλωση ενέργειας κατά 38%.
α. Προσαρμογή στην Κλιματική Αλλαγή
Με τα άρθρα 42-45 του Ν.4414/2016 (ΦΕΚ
Α’ 149/9.8.2016) θεσμοθετήθηκαν οι διαδικασίες κατάρτισης και το ελάχιστο περιεχόμενο
της Εθνικής Στρατηγικής για την Προσαρμογή
στην Κλιματική Αλλαγή (ΕΣΠΚΑ) καθώς και των ανά Περιφέρεια Σχεδίων για την Προσαρμογή
στην Κλιματική Αλλαγή (ΠεΣΠΚΑ) (το περιεχόμενο τους εξειδικεύτηκε περαιτέρω με την Υπ. Απόφαση υπ.αρ. οικ.
11258/ΦΕΚ Β’ 873/16.3.2017).
Βάσει της ΕΣΠΚΑ τίθενται οι γενικοί στόχοι και οι τρόποι υλοποίησης μιας αποτελεσματικής στρατηγικής για την
προσαρμογή της χώρας στο πλαίσιο που ορίζεται από την σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών, τη Στρατηγική της Ευρωπαϊκής
Ένωσης και τις Ευρωπαϊκές Οδηγίες για την Προσαρμογή στην Κλιματική Αλλαγή, λαμβάνοντας υπόψη και τη διεθνή
εμπειρία. Τα απαιτούμενα μέτρα προσαρμογής περιλαμβάνουν ένα ευρύ φάσμα παρεμβάσεων που στοχεύουν στην
ορθολογική διαχείριση δασών και υδάτων, τη διατήρηση της βιοποικιλότητας, την προσαρμογή των προδιαγραφών των
κτιρίων και υποδομών σε μελλοντικές ακραίες κλιματικές συνθήκες, την προστασία των παράκτιων περιοχών από την
άνοδο της στάθμης της θάλασσας. Η εκπόνηση των Περιφερειακών Σχεδίων, που έρχεται ακολούθως, έχει στόχο τον
καθορισμό των επιμέρους τομέων πολιτικής και προτεραιοτήτων λήψης μέτρων, στη βάση των κλιματικών συνθηκών και
ιδιαίτερων χαρακτηριστικών κάθε περιφέρειας.
Με το Νόμο 4936/2022 (ΦΕΚ Α’ 105/27.05.2022) δημοσιεύεται ο Εθνικός Κλιματικός Νόμος, με τον οποίο θεσπίζονται μέτρα και πολιτικές για την προσαρμογή της χώρας στην κλιματική αλλαγή και τη διασφάλιση της πορείας απανθρακοποίησης έως το έτος 2050. Ειδικότερα, θεσπίζονται: α) μέτρα και πολιτικές για την ενίσχυση της προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή με το μικρότερο δυνατό κόστος, β) ενδιάμεσοι στόχοι μετριασμού των ανθρωπογενών εκπομπών για τα έτη 2030 και 2040, γ) δείκτες παρακολούθησης της προόδου προς επίτευξη των σχετικών στόχων, δ) διαδικασίες αξιολόγησης και αναπροσαρμογής των στόχων και λήψης πρόσθετων μέτρων, και ε) μέτρα για τον μετριασμό των εκπομπών από την ηλεκτροπαραγωγή, τον κτιριακό τομέα, τις μεταφορές και τις επιχειρήσεις. Επίσης στον παρόντα προβλέπεται, η δημιουργία μηχανισμού κατάρτισης προϋπολογισμών άνθρακα για τους βασικούς τομείς της οικονομίας και του συστήματος διακυβέρνησης και συμμετοχής για την ανάληψη κλιματικής δράσης.
β. ΑΠΕ και Εκπομπές Αερίων του Θερμοκηπίου
- Με το Ν. 4062/2012 (ΦΕΚ Α’ 70/30.3.12) ενσωματώθηκε στην ελληνική νομοθεσία η Οδηγία 2009/28/ΕΚ για προώθηση παραγωγής από ΑΠΕ. Εν συνεχεία, οι προβλέψεις της Οδηγίας (ΕΕ) 2018/2001 που καταργεί την προαναφερόμενη ενσωματώθηκαν στο εθνικό δίκαιο με τον Νόμο 5037/2023 (ΦΕΚ Α’78/28.03.2023), βλ. σχετ. στην ενότητα «Πρωτογενής Νομοθεσία»), ο οποίος εκσυγχρονίζει την νομοθεσία για τη χρήση και παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, περιλαμβάνοντας και ειδικότερες διατάξεις για την προώθηση των ΑΠΕ και την προστασία του περιβάλλοντος .
- Με την ΚΥΑ 48416/2037/Ε.103 (ΦΕΚ Β’ 2516/7.11.11) θεσμοθετείται η συμμόρφωση με τις διατάξεις της οδηγίας 2009/31/ΕΚ για την περιβαλλοντικά ασφαλή αποθήκευση CO2 σε γεωλογικούς σχηματισμούς που εκτείνονται στην Ελληνική επικράτεια, συμπεριλαμβανομένου του θαλάσσιου βυθού, της υφαλοκρηπίδας και του υπεδάφους.Επίσης, με το άρθρο 173 του ν. 4964/2022 (ΦΕΚ Α’ 150/30.07.2022 - βλ. επίσης ενότητα «Πρωτογενής Νομοθεσία») προβλέπονται διατάξεις για την αποθήκευση διοξειδίου του άνθρακα από φορείς οι οποίοι κατέχουν δικαίωμα ή άδεια έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων, καθώς και ότι για την ενεργοποίηση των δικαιωμάτων οι φορείς υποβάλλουν αίτηση στην Ελληνική Διαχειριστική Εταιρεία Υδρογονανθράκων και Ενεργειακών Πόρων Α.Ε. (ΕΔΕΥΕΠ Α.Ε.).
- Με την ΚΥΑ 54409/2632 (ΦΕΚ Β’ 1931/27.12.04) θεσμοθετείται η συμμόρφωση με τις διατάξεις της οδηγίας 2003/87/ΕΚ για εγκαθίδρυση μηχανισμού εμπορίας αερίων του θερμοκηπίου ενώ η ΚΥΑ 181478/965/2017 (ΦΕΚ Β’ 3763/28.10.2017) τροποποιεί και κωδικοποιεί την ΚΥΑ 54409/2632 με κύριο στόχο την ενσωμάτωση των κανόνων του Ευρωπαϊκού Συστήματος Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών (ΣΕΔΕ) αερίων του θερμοκηπίου και τον καθορισμό μέτρων και διαδικασιών που αποβλέπουν στον περιορισμό των εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου κατά τρόπο αποδοτικό από πλευράς κόστους και οικονομικά αποτελεσματικό.
Εν συνεχεία, η ΚΥΑ 105040/2297/2019 (ΦΕΚ Β’ 4315 /29.11.2019) τροποποιεί την 81478/965/2017 κοινή υπουργική απόφαση σε συμμόρφωση με την Οδηγία (ΕΕ) 2018/410 η οποία με τη σειρά της τροποποίησε την Οδηγία 2003/87/ΕΚ με σκοπό την ενίσχυση οικονομικά αποδοτικών μειώσεων των εκπομπών και την προώθηση επενδύσεων χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών και της απόφασης (ΕΕ) 2015/1814.
γ. Ενεργειακή Απόδοση
Αρχικά, προκειμένου να εναρμονιστεί η εθνική νομοθεσία με την Οδηγία 2006/32/ΕΚ για την ενεργειακή απόδοση κατά την τελική χρήση και τις ενεργειακές υπηρεσίες, εκδόθηκε ο Ν. 3855/2010 (ΦΕΚ 95/23.6.2010) θεσπίζοντας μέτρα για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης κατά την τελική χρήση. Κατ’ εξουσιοδότηση του Ν. 3855/2010 εκδόθηκε η Υ.Α. Δ5/Β/29891/2011 (ΦΕΚ 3254/30.12.2011) με την οποία θεσπίζονται οι υποχρεώσεις διανομέων ενέργειας, διαχειριστών δικτύων διανομής και επιχειρήσεων λιανικής πώλησης ενέργειας για την παροχή στοιχείων τελικής ενεργειακής χρήσης.Ακολούθως, επειδή η προαναφερόμενη Οδηγία αντικαταστάθηκε με την Οδηγία 2012/27/ΕΕ, οι προβλέψεις της ενσωματώθηκαν στο εθνικό δίκαιο με τον Ν. 4342/2015 (ΦΕΚ Α’ 143/9.11.2015) . Κατ’ εξουσιοδότηση του Ν. 4342/2015 εκδόθηκε και η Υ.Α. 174063/28.03.2017 (ΦΕΚ B’ 1242/11.04.2017) με την οποία θεσπίζεται ο Κανονισμός Λειτουργίας Καθεστώτος Υποχρέωσης Ενεργειακής Απόδοσης.
Εν συνεχεία, με τη υπ’ αριθμ ΥΠΕΝ/ΔΕΠΕΑ /102848/1035 Απόφαση του ΥΠΕΝ (ΦΕΚ Β’ 4237/20.11.2019) θεσπίζεται ο Κανονισμός Λειτουργίας Καθεστώτος Επιβολής Υποχρέωσης Ενεργειακής Απόδοσης, με χρονική περίοδο εφαρμογής καθεστώτος από 1/1/2017 έως 31/12/2020.
Με την Υπουργική Απόφαση υπ’ αριθμ. ΥΠΕΝ/ΔΕΠΕΑ/24355/274 (ΦΕΚ Β’ 1125/4.4.2019) καθορίζονται τα Υπόχρεα Μέρη για την εφαρμογή του Καθεστώτος Επιβολής Υποχρέωσης Ενεργειακής Απόδοσης κατά το Έτος Αναφοράς 2019 και κατανέμεται ο σωρευτικός στόχος έτους 2019 στα Υπόχρεα Μέρη, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 5 της οικ. 174063/28.03.2017 απόφασης του ΥΠΕΝ «Κανονισμός λειτουργίας Καθεστώτος Υποχρέωσης Ενεργειακής Απόδοσης» (Β΄ 1242). Αντίστοιχα, με τις Υπουργικές Αποφάσεις υπ’ αριθμ. ΥΠΕΝ/ΔΕΠΕΑ/17965/125 (ΦΕΚ Β’734/10.3.2020), υπ’ αριθμ. ΥΠΕΝ/ΔΕΠΕΑ/73687/553/14.7.2022, υπ’ αριθμ. ΥΠΕΝ/ΔΕΠΕΑ/41083/291/12.4.2023, καθώς και με την ΥΠΕΝ/ΔΕΠΕΑ/88074/1691/09.08.2024 απόφαση ΥΠΕΝ καθορίζονται τα Υπόχρεα Μέρη για την εφαρμογή του Καθεστώτος Επιβολής Υποχρέωσης Ενεργειακής Απόδοσης και κατανέμεται σε αυτά ο σωρευτικός στόχος για τα Έτη Αναφοράς 2020, 2022, 2023 και 2024.
Με τον Ν. 4843/2021_(ΦΕΚ Α' 193/20.10.2021) ενσωματώνεται η Οδηγία (ΕΕ) 2018/2002 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 11ης Δεκεμβρίου 2018 «σχετικά με την τροποποίηση της Οδηγίας 2012/27/ΕΕ για την ενεργειακή απόδοση», προσαρμογή στον Κανονισμό 2018/1999/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 11ης Δεκεμβρίου 2018 σχετικά με τη διακυβέρνηση της Ενεργειακής Ένωσης και της Δράσης για το Κλίμα και στον κατ’ εξουσιοδότηση Κανονισμό 2019/826/ΕΕ της Επιτροπής, της 4ης Μαρτίου 2019, «για την τροποποίηση των Παραρτημάτων VIII και IX της Οδηγίας 2012/27/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με το περιεχόμενο των περιεκτικών αξιολογήσεων του δυναμικού αποδοτικής θέρμανσης και ψύξης» και συναφείς ρυθμίσεις για την ενεργειακή απόδοση στον κτιριακό τομέα., Έχοντας υπόψη την παρ. 1 του άρθρου 29 του ανωτέρου νόμου, καθώς και την παρ. 6 του άρθρου 17 του ν. 4936/2022 (Α’ 105) «Εθνικός Κλιματικός Νόμος» (βλ. σχετ. υπο-ενότητα «α. Προσαρμογή στην Κλιματική Αλλαγή» εκδόθηκε η υπ’ Αριθμ. ΥΠΕΝ/ΔΕΠΕΑ/57295/426 Απόφαση του ΥΠΕΝ (ΦΕΚ Β΄2898/8.6.2022), με την οποία θεσπίζεται ο Κανονισμός Λειτουργίας Καθεστώτος Επιβολής Υποχρέωσης Ενεργειακής Απόδοσης με χρονική περίοδο εφαρμογής καθεστώτος από 1/1/2021 έως 31/12/2030.
Με την ΚΥΑ υπ’ Αριθμ. ΥΠΕΝ/ΔΕΠΕΑ/68315/502 (ΦΕΚ Β’ 3424/2.07.2022) θεσπίζονται μέτρα βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης και εξοικονόμησης ενέργειας σε κτίρια και εγκαταστάσεις που ανήκουν σε ή χρησιμοποιούνται από φορείς του Δημόσιου Τομέα. Η εν λόγω ΚΥΑ τροποποιείται με την υπ’ αριθμ ΥΠΕΝ/ΔΕΠΕΑ/74248/559 ΚΥΑ (ΦΕΚ Β’ 3794/18.7.2022,) και με την υπ’ αριθμ ΥΠΕΝ/ΔΕΠΕΑ/68315/502(ΦΕΚ Β’ 2692/9.5.2024) .
Επιπλέον, για λόγους εναρμόνισης της εθνικής νομοθεσίας με την Οδηγία 2010/31/ΕΕ για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων, εκδόθηκε ο Ν. 4122/2013 (ΦΕΚ Α’ 42/19.2.2013) . Κατ’ εξουσιοδότηση του Ν. 4122/2013 εκδόθηκε και η κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Περιβάλλοντος & Ενέργειας Αριθμ. ΔΕΠΕΑ/οικ. 178581 (ΦΕΚ B’ 2367/12.07.2017) με την οποία θεσπίζεται ο Κανονισμός Ενεργειακής Απόδοσης Κτιρίων. Η προαναφερόμενη Οδηγία τροποποιήθηκε με την Οδηγία (ΕΕ) 2018/844, η οποία ενσωματώθηκε στην ελληνική νομοθεσία με τον Ν.4685/2020 (ΦΕΚ Α' 92/7.5.2020) με θέμα «Εκσυγχρονισμός περιβαλλοντικής νομοθεσίας, ενσωμάτωση Οδηγιών 2018/844 και 2019/692 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου και λοιπές διατάξεις».
6. Αεριοκίνηση-CNG, LNG και Υδρογόνο στις Μεταφορές
α. Με τις διατάξεις του άρθρου 12 (κεφ. Α΄) του Ν. 4233/2014 (ΦΕΚ Α’ 22/29.1.2014) θεσπίσθηκε η δυνατότητα μετασκευής κινητήρων οχημάτων σε κινητήρες διπλού καυσίμου, δηλαδή για καύση συμβατικού καυσίμου και συμπιεσμένου φυσικού αερίου (CNG). Κατ΄ εξουσιοδότηση της ως άνω διάταξης εκδόθηκε η Υ.Α 10852/715/14/2014 (ΦΕΚ Β’ 1466/5.6.2014) με την οποία καθορίσθηκαν οι τεχνικές προδιαγραφές του αναγκαίου για τη χρήση CNG ειδικού εξοπλισμού καθώς και οι λοιποί όροι και προϋποθέσεις ελέγχου για την ασφαλή κυκλοφορία των ανωτέρω οχημάτων. Περαιτέρω, με την εκδοθείσα, κατ΄ εξουσιοδότηση του άρθρου 45 του ν. 2773/1999, Υ.Α. οικ. 13935/930/2014 (ΦΕΚ Β’ 674/18.3.2014) καθορίσθηκαν τα αρμόδια όργανα, οι όροι και οι προϋποθέσεις ίδρυσης και λειτουργίας πρατηρίων διανομής συμπιεσμένου φυσικού αερίου (CNG) και μικτών πρατηρίων υγρών καυσίμων.
Ακολούθως με τον Με τον Ν. 4439/2016 (ΦΕΚ Α΄ 222/30.11.2016) ενσωματώθηκε στην ελληνική νομοθεσία η Οδηγία 2014/94/ΕΕ για την ανάπτυξη υποδομών εναλλακτικών καυσίμων, συμπεριλαμβανομένου του βιομεθανίου και θεσπίστηκαν διατάξεις σχετικά με την απλοποίηση της διαδικασίας αδειοδότησης πρατηρίων, καθώς και λοιπές διατάξεις σχετικά με τα Πρατήρια Παροχής Καυσίμων και Ενέργειας και την προώθηση των σχετικών με τα εναλλακτικά καύσιμα δραστηριοτήτων των συνεργείων οχημάτων.
Η υπ’ αριθμ. οικ Αριθ. οικ. 77226/1 ΚΥΑ (ΦΕΚ Β’ 3824/31.10.2017), καθορίζει και εξειδικεύει τις απαιτούμενες λεπτομέρειες εφαρμογής και τις τεχνικές προδιαγραφές του Εθνικού πλαισίου πολιτικής για την ανάπτυξη της αγοράς υποδομών εναλλακτικών καυσίμων στον τομέα των μεταφορών και για την υλοποίηση των σχετικών υποδομών
Με την υπ’ αριθμ. οικ. 93067/1083 ΚΥΑ (ΦΕΚ Β’ 5661/17.12.2018) καθορίστηκαν οι τεχνικές προδιαγραφές, τα αρμόδια όργανα, οι όροι και οι προϋποθέσεις ίδρυσης και λειτουργίας πρατηρίων με εγκατάσταση διατάξεων παροχής (σημεία ανεφοδιασμού) πεπιεσμένου φυσικού αερίου (CNG) σε τροχοφόρα οχήματα, όπως, 1. πρατήρια αμιγώς πεπιεσμένου φυσικού αερίου (CNG) ή 2. μικτά πρατήρια α. υγρών καυσίμων, υγραερίου (LPG) και πεπιεσμένου φυσικού αερίου (CNG) ή β. υγραερίου (LPG) και πεπιεσμένου φυσικού αερίου (CNG) ή γ. υγρών καυσίμων και πεπιεσμένου φυσικού αερίου (CNG). Εν συνεχεία, με την υπ’ αριθμ Εγκύκλιο. 166286/25.6.2021 του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών ορίζονται οι Ελάχιστες εσωτερικές αποστάσεις ασφαλείας αμιγών ή μικτών πρατηρίων πεπιεσμένου φυσικού αερίου CNG.
Με την υπ’ αριθμ Υ.Α. 12597/2022 Απόφαση του ΥΠΕΝ (ΦΕΚ Β` 259/ 28.1.2022) τροποποιείται η υπ’ αρ. οικ. 93067/1083/20.11.2018 ΚΥΑ των Υπουργών Περιβάλλοντος και Ενέργειας και Υποδομών και Μεταφορών (ΦΕΚ Β΄ 5661/17.12.2018) και καταργείται με την υπ’ αριθμ. Υ.Α. 11709/2024 (ΦΕΚ Β’ 402` 22.1.2024). Η εν λόγω απόφαση καθορίζει τους όρους, προϋποθέσεις, τεχνικές προδιαγραφές και τη διαδικασία έκδοσης άδειας ίδρυσης και άδειας λειτουργίας, για την εγκατάσταση και λειτουργία αμιγών ή μικτών πρατηρίων αποθήκευσης και διανομής συμπιεσμένου φυσικού αερίου/βιομεθανίου/Μείγματος φυσικού αερίου - βιομεθανίου (CNG/CBG/BioCNG) σε τροχοφόρα οχήματα, δημόσιας ή ιδιωτικής χρήσεως. Επίσης, καθορίζονται :α) οι ελάχιστες αποστάσεις ασφαλείας των χαρακτηριστικών στοιχείων των εγκαταστάσεων των αμιγών ή μικτών πρατηρίων CNG/CBG/BioCNG, β) οι όροι και οι προϋποθέσεις για την ασφαλή κατασκευή, λειτουργία, συντήρηση και επιθεώρηση των κτιριακών και ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων των αμιγών ή μικτών πρατηρίων CNG/CBG/BioCNG, προκειμένου το αέριο αυτό να διανεμηθεί ως καύσιμο για τη κίνηση τροχοφόρων οχημάτων. γ) οι τεχνικές προδιαγραφές των κτιριακών και ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων των αμιγών ή μικτών πρατηρίων CNG/CBG/BioCNG.
Με την υπ’ αριθμ Υ.Α. 188543/2022 ΚΥΑ (ΦΕΚ Β’ 3368/1.7.2022) καθορίζονται οι όροι, οι προϋποθέσεις και οι τεχνικές προδιαγραφές για την εγκατάσταση διατάξεων παροχής (σημεία ανεφοδιασμού) Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου (LNG) σε τροχοφόρα οχήματα, σε υφιστάμενα ή υπό αδειοδότηση «Πρατήρια Παροχής Καυσίμων και Ενέργειας» . Η εν λόγω απόφαση καθορίζει τη διαδικασία έκδοσης άδειας λειτουργίας, για την εγκατάσταση και λειτουργία αμιγών ή μικτών πρατηρίων LNG ή/και L-CNG, δημόσιας ή ιδιωτικής χρήσεως, συμπεριλαμβανομένων των πρατηρίων που υλοποιούνται με εξοπλισμό ενιαίου φορέα, μέγιστης αποθηκευτικής δυναμικότητας 50 τόνων, ως προς την αποθήκευση υγροποιημένου φυσικού αερίου.
Η από 12.4.2023 υπ’ Αριθμ. 118664 ΚΥΑ των ΥΠΕΝ & Υπ. Μεταφορών (ΦΕΚ Β’ 2570/20.4.2023) καθορίζει τους όρους, τις προϋποθέσεις, τις τεχνικές προδιαγραφές για την εγκατάσταση και λειτουργία αμιγών ή μικτών πρατηρίων υδρογόνου σε αέρια φάση δημόσιας ή ιδιωτικής χρήσεως, συμπεριλαμβανομένων των πρατηρίων που υλοποιούνται με εξοπλισμό ενιαίας μονάδας μέγιστης αποθήκευσης 2,5 τόνων (tn), ως προς την διάθεση υδρογόνου για χρήση στις οδικές μεταφορές. Επίσης, προβλέπεται ότι τα μικτά πρατήρια υδρογόνου, εκτός από την τήρηση των διατάξεων της παρούσας απόφασης πληρούν τους όρους και προϋποθέσεις των κειμένων εκάστοτε διατάξεων των σχετικών με την ίδρυση και λειτουργία πρατηρίων υγρών ή/και εναλλακτικών καύσιμων σε όσα σημεία δεν αντίκεινται στην παρούσα απόφαση.
Η από 12.12.2023 υπ Αριθμ. 378266 Απόφαση του Υπ. Μεταφορών (ΦΕΚ Β’ 7274/22.12.2023) καθορίζει τις τεχνικές προδιαγραφές και του όρους υπό τους οποίους καθίσταται δυνατή η κίνηση με πεπιεσμένο φυσικό αέριο (CNG) αυτοκινήτων οχημάτων ή υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG), είτε ως δύο καυσίμων (bi-fuel) είτε ως διπλού καυσίμου (dual-fuel), καθώς επίσης και οι όροι και οι προϋποθέσεις ελέγχου και ασφαλούς κυκλοφορίας τόσο των μετασκευασμένων όσο και των εκ κατασκευής οχημάτων που χρησιμοποιούν πεπιεσμένο φυσικό αέριο (CNG) ή υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG) για την κίνησή τους. Η εν λόγω Απόφαση τροποποιήθηκε με την υπ’ Αριθμ. 100398 Απόφαση του Υπ. Μεταφορών (ΦΕΚ Β’ 2475/26.04.2024).
β. Με το ΠΔ 64/2019 (ΦΕΚ Α’ 103/20.06.2019) τέθηκε σε εφαρμογή Κανονισμός για τον ασφαλή ανεφοδιασμό των πλοίων με υγροποιημένο φυσικό αέριο (ΥΦΑ) ως καύσιμο.
γ. Η εναρμόνιση της εθνικής νομοθεσίας προς την Οδηγία 2003/30/ΕΚ και η εισαγωγή βιοκαυσίμων στην εγχώρια αγορά έγινε με την κατάλληλη τροποποίηση και συμπλήρωση του θεσμικού πλαισίου για τα πετρελαιοειδή, δηλαδή του Ν.3054/2002 (ΦΕΚ Α’ 230/2.10.02), του Ν.3423/2005 (ΦΕΚ Α’ 304/13.12.05), του Ν.3769/2009 (ΦΕΚ Α’ 105/1.7.09) και του Ν.4062/2012 (ΦΕΚ Α’ 70/30.3.12).